سرقت مقرون به آزار چیست؟

سرقت مقرون به آزار

یکی از قدیمی ترین جرائم علیه اموال، جرم سرقت است. امروزه در اکثر کشورها، جرم سرقت بدلیل متنوع بودن، به انواع مختلفی اعم از سرقت ساده، سرقت خاص، سرقت مشدد، سرقت مقرون به آزار، سرقت از منازل، سرقت از بانک ها و ... تقسیم می گردد. مطابق با تعریف قانونگذار در ماده ۲۶۷ قانون مجازات اسلامی، سرقت عبارت است از ربودن مال متعلق به غیر. در تعریف جرم سرقت، سه عنصر ربودن، مال و تعلق به غیر وجود دارد که می بایست احراز گردد. در مقاله حاضر سعی می گردد به تفصیل در ارتباط با سرقت مقرون به آزار که یکی از انواع سرقت های خاص بوده و تعیین مجازات آن، پرداخته شود.

مطلب مرتبط: بررسی جرم سرقت و مجازات آن براساس قانون مجازات اسلامی

جرم سرقت مقرون به آزار و مجازات آن

سرقت مقرون به آزار یکی از انواع سرقت های خاص می باشد. (سرقت خاص، سرقتی است که شرایط مخصوص به خود را دارد و طی قوانین مختلف بطور ویژه مورد حکم قرار می گیرد.) سرقت مقرون به آزار در نظام حقوقی ما و اکثر کشورها یکی از شدیدترین انواع سرقت ها می باشد. در ماده ۶۵۲ قانون مجازات اسلامی در خصوص این نوع سرقت چنین عنوان گردیده است:

«هرگاه سرقت مقرون به آزار باشد و یا سارق مسلح باشد به حبس از سه ماه تا ده سال و شلاق تا (74) ضربه محکوم می‌شود و اگر جرحی نیز واقع شده باشد علاوه بر مجازات جرح به حداکثر مجازات مذکور در این ماده محکوم می ‌گردد.»

در خصوص تحقق جرم سرقت مقرون به آزار، می بایست اینگونه بیان نمود که شدت آزار در تحقق این جرم، اهمیت ندارد. بطور مثال حتی سیلی زدن به گوش مالباخته نیز جهت تحقق ماده فوق، کافی است. نکته دیگر آنکه منظور از جرح در ماده فوق، هر نوع جراحتی اعم از سطحی یا عمیق می باشد.

مساله مهم دیگر آنکه جهت تحقق این جرم، حتما لازم نیست که آزار و اذیت و یا ضرب و جرح، صرفاً بر علیه خود مالباخته باشد، بلکه در صورت انجام هر یک از این امور، بر علیه یکی دیگر از افراد حاضر در صحنه سرقت، مانند همسر یا فرزند صاحب مال و ... نیز مشمول این ماده می شود. ناگفته نماند که اگر آزار وارد شده به شخص ثالثی‌ باشد که ارتباطی با مالباخته ندارد مانند همدست خود سارق، در اینصورت مشمول این ماده نخواهد شد. 

مساله مهم دیگر در تحقق این جرم، تعیین زمان دقیق سرقت است چراکه می بایست آزار در زمان سرقت انجام شود. بعنوان مثال اگر سارق بعد از برداشتن مال در حیاط منزل مالباخته با وی درگیر شود و به او آزار وارد نماید، مشمول سرقت مقرون به آزار می شود. از منظر قانونگذار کشور ما اگر فردی جهت پس ندادن مال مالباخته، وی را تهدید نماید یا از قوه قهریه استفاده نماید، مرتکب سرقت مقرون به آزار نشده است. در این فرض آزار یا تهدید انجام شده، اساساً باعث سرقتی نشده است اما بطور مثال در حقوق انگلستان این عمل سرقت مقرون به آزار تلقی می گردد. شایان ذکر است که اگر آزار وارده از سوی سارق در جهت دفاع از خود و مشروع باشد، بطور مثال او از عملکرد خود پشیمان بوده و دستهای خود را به نشانه تسلیم بالا برده اما صاحبخانه توجه ننموده و قصد شلیک گلوله به سوی او داشته باشد، در اینصورت اقدامات سارق در دفاع از خود، سرقت مقرون به آزار نخواهد بود. 

مبحث مهم دیگری که می بایست بدان اشاره نمود آنست که اگر تعداد سارقین از یک نفر بیشتر باشد و یکی از آنان مسلح باشد یا اقدام به آزار مالباخته نماید، در اینصورت اگر عمل ارتکابی از سوی آن فرد، مشمول مواد دیگر قانون مجازات اسلامی شود، او و‌ همدستانش مطابق با آن مواد محکوم خواهند شد در غیر اینصورت ماده ۶۵۲ قانون مجازات اسلامی برای آنان قابل اجرا خواهد بود چراکه به نظر می رسد وقتی سرقت مقرون به آزار است، تمامی افراد شرکت کننده در سرقت را می توان براساس ماده فوق محکوم نمود.