نحوه تنظیم لایحه دفاعیه در دادگاه

نوشتن لایحه دفاعیه به چه صورت است؟

به نوشته های ارائه شده در دادگاه توسط اصحاب دعوا (طرفین دعوا) که جهت اثبات حق خود و دفاع از آن می باشد را لایحه می نامند. به طور کلی لایحه از ارزش و اعتبار بسیاری بالا و انسجامی قوی برخوردار است. به طوری که در برخی از مواقع این لایحه دفاعیه در نزد قاضی از اظهارات شفاهی و یا صحبت های وکیل نیز اثرگذارتر خواهد بود. تنظیم لایحه دفاعیه جهت ارائه در دادگاه، نیازمند داشتن اطلاعات جامع و کامل در مورد موضوع دعوا و هم چنین کاربرد متون و مواد و اصطلاحات حقوقی مرتبط با موضوع دعوا می باشد که این امر توسط وکلای مجرب دادگستری بصورت کاملاً تخصصی انجام می گیرد.

لایحه معمولا در جهت تکمیل مطالب عنوان شده در دادخواست و یا شکواییه، تقدیم دادگاه می گردد پس لازم است هر یک از طرفین دعوا که خواهان ارائه آن به دادگاه صالح هستند، تمامی فنون لازم در نگارش لایحه را مدنظر قرار داده چراکه تنظیم لایحه ی کاربردی که حاوی اطلاعات جامع و کامل مرتبط با موضوع دعوا باشد در نظر قضات بسیار حائز اهمیت می باشد. شایان ذکر است که لایحه ارائه شده توسط هر یک از طرفین دعوا باید کوتاه و منجز و خالی از مطالب غیر مرتبط با موضوع دعوا باشد. از نوشتن لوایح طولانی و مفصل اکیدا خودداری نمایید چراکه قطعاً دارای هجویات و مطالب غیر مرتبط خواهد بود.

در نگارش لایحه هرگز نباید از الفاظ و یا افعالی استفاده نمود که مبنای مبهم و غیر قابل درک را به خواننده القا نماید بنابراین باید منظور خود را به وضوح و دور از هرگونه ابهامات، ارائه نمایید. بنابراین پیش از اقدام به نوشتن لایحه باید مطمئن شوید که به کلیه جنبه های موضوع دعوا مسلط هستید کما اینکه باید تمامی خواسته های خود را مطابق با مواد قانونی مرتبط با موضوع دعوا، بصورت کاملاً صریح و روشن در لایحه خود قید نمایید.

مطلب مرتبط: دادخواست چیست و نحوه نوشتن آن چگونه است؟

لایحه دفاعیه باید دارای چهار قسمت مشخص باشد:

الف- مقدمه

منظور از مقدمه، شروع کوتاه و مختصری است قبل از ورود به اصل موضوع. مقدمه دفاع باید هر چه ممکن است مختصر و شامل مسائل کلی و عمومی باشد که از طرح ناشی می شود. زیرا اگر مقدمه طولانی شود، مطالب دفاعیه در سایر بخش ها تکرار می شود.

ب- بیان سوابق موضوع دعوا

در این بخش از لایحه دفاعیه باید سعی نمایید اوضاع و احوال و عواملی که باعث ایجاد دعوی شده را برای دادگاه توضیح دهید و نتایجی را که از ایجاد اختلاف و طرح دعوی ناشی می شود را بیان نمایید و مقدمات کار را برای ورود در ماهیت دفاع آماده نمایید.

ج- بحث در ماهیت دعوی

ورود در ماهیت دعوی دارای اهمیت بسیاری است . در این بخش از لایحه دفاعیه می بایست اصول و قواعد حقوقی را که بر موضوع دعوی حکومت می کند و با آن ارتباط دارد را بیان نمایید. بحث در ماهیت باید محکم و استوار و توام با قدرت باشد، گرچه استناد به یک اصل حقوقی موجب خشکی سخن می گردد اما یک فرد ماهر می تواند به آن حرارت و حیات دهد. فی الواقع بیان اصول و قواعد حقوقی در جهت تقویت و تایید استدلال خود در جهت دفاع از خود صورت می پذیرد.

د- نتیجه

آخرین قسمت تنظیم و تهیه لایحه دفاعیه بخش نتیجه است. از قسمت نتیجه نباید برای بحث جدید و تکرار بیانات گذشته استفاده کرد چراکه تا اینجا به کرات درباره موضوع بحث شده است. در این بخش باید به طور کلی و مختصر به مطالب گذشته و به طور خلاصه و کوتاه به ادله اساسی اشاره نمود، تا از این طریق ارتباطی بین نتیجه و مقدمه و سایر بخش های لایحه دفاعیه به وجود آید.

بیشتر بخوانید: اظهارنامه چیست و در تنظیم آن به چه نکاتی توجه کنیم؟

مستندات قانونی مرتبط با تنظیم لایحه دفاعیه

نظریه مشورتی اداره کل حقوقی قوه قضاییه

شماره نظریه: 7/97/932 شماره پرونده: 96-127/1-1683 تاریخ نظریه: 1397/04/11

در فرض استعلام که دادخواست تجدیدنظر خواهی امضاء نشده هرگاه لایحه منضم آن امضاء شده باشد، با توجه به این که لایحه منضم به دادخواست تجدیدنظر خواهی، در تکمیل و توضیح دادخواست مزبور است و امضاء آن به معنای تائید مفاد دادخواست تجدیدنظر خواهی است و با عنایت به این که عدم پذیرش دادخواست مزبور، با توجه به مقید بودن تجدیدنظر خواهی به مدت محدود، معمولاً باعث از بین رفتن حق تجدیدنظر خواهی می ­شود، بنابراین، به جریان انداختن دادخواست مزبور، بلامانع است، اما اگر دادخواست فاقد امضاء، لایحه منضم نباشد یا لایحه فاقد امضاء باشد به چنین دادخواستی نمی توان ترتیب اثر داد و به مانند آن است که تجدیدنظر خواهی به عمل نیامده است و دادگاه تجدیدنظر تکلیفی جز اعاده پرونده به دادگاه بدوی ندارد.