نحوه صدور قرار ترک تعقیب در دادسرا

قرار ترک تعقیب چیست؟

قرار ترک تعقیب (ترک محاکمه) در زمره قرارهایی است که در دادسرا صادر می گردد و معمولا زمانی اتفاق می افتد که میان شاکی و متهم توافقاتی من باب رفع ضرر از شاکی، صورت می گیرد تا بر مبنای آن تعقیب متهم تا یکسال متوقف می شود. اما اگر متهم به تعهد خود در ظرف یکسال، عمل ننماید، شاکی می تواند فقط برای یک مرتبه دیگر، تقاضای تعقیب مجدد متهم را بنماید. در کلیه جرائم قابل گذشت میتوان تقاضای ترک محاکمه را در دادسرا (قبل از ارسال پرونده به دادگاه) نمود یعنی صدور قرار ترک محاکمه فقط در مرحله تحقیقات مقدماتی امکان پذیر می باشد و اگر قرار جلب دادرسی (قرار مجرمیت) صادر شود و پرونده به دادگاه کیفری ارسال شود، امکان صدور قرار ترک محاکمه نخواهد بود. نکته مهم این است که صدور قرار ترک تعقیب در زمره اختیارات دادستان است و به هیچ وجه از سوی هیچیک از طرفین دعوا (شاکی یا متهم) قابل اعتراض نمی باشد. ماده ٧٩ قانون آیین دادرسی کیفری بیان نموده است:

"در جرائم قابل گذشت، شاکی می تواند تا قبل از صدور کیفرخواست درخواست ترک تعقیب کند. در این صورت، دادستان قرار ترک تعقیب صادر می کند. شاکی می تواند تعقیب مجدد متهم را فقط برای یک بار تا یک سال از تاریخ صدور قرار ترک تعقیب درخواست کند."

مطلب مرتبط: پیامدهای مصرف مشروبات الکلی

نکات مهم در صدور قرار ترک تعقیب

• در جرائمی مانند جرایم اطفال و افراد کمتر از ١٨ سال که پرونده مستقیما به دادگاه ارسال می شود و در دادسرا تحقیقات مقدماتی انجام نمی شود، می توان از قاضی دادگاه کیفری، تقاضای صدور قرار ترک محاکمه را نمود و او با توجه به موجود بودن شرایط در ماده ٧٩ قانون آیین دادرسی کیفری اقدام به صدور قرار، می نماید.
• با صدور قرار ترک محاکمه اگر متهم در زندان باشد، فوراً آزاد می شود و اگر متهم با قرار وثیقه، آزاد باشد، وثیقه او نیز آزاد می گردد.
• با صدور قرار ترک محاکمه، اگر اموالی از متهم توقیف شده باشد، آن اموال نیز آزاد می شود. 
• گذشت قابل عدول نیست و برای مثال اگر اولیای دم پس از گذشت، اقدام به قصاص قاتل نمایند، خود قصاص می شوند، اما از ماده 79 قانون آیین دادرسی کیفری چنین بر می آید که تقاضای ترک تعقیب قابل عدول است و شاکی برای یک بار دیگر می تواند با رعایت شرایط ماده، تقاضای تعقیب متهم را بنماید.
• گذشت در هر مرحله از دادرسی و تقاضای ترک تعقیب تنها تا پیش از صدور کیفرخواست امکان پذیر است و چنانچه شاکی پس از آن، از شکایت خود صرف نظر کند باید برای متهم قرار موقوفی تعقیب صادر شود.
• قرار ترک تعقیب از سوی مقام تعقیب یعنی دادستان صادر می شود. البته صدور قرار ترک تعقیب از سوی جانشین او یعنی معاون دادستان یا دادیار نیز بلامانع است ولیکن بازپرس و قاضی دادگاه (در مورد پرونده هایی که مستقیما در دادگاه مطرح می شود.) فاقد چنین حقی هستند و در صورتی که حین تحقیقات، شاکی تقاضای ترک تعقیب بنماید، مقامات مزبور موظف اند مراتب را برای صدور قرار ترک تعقیب به اطلاع دادستان برسانند.
• با توجه به آنکه در پی صدور قرار ترک تعقیب، پرونده به طور موقت مختومه می گردد، از قرار تامین کیفری و نظارت قضایی نیز رفع اثر می شود. (ماده 251 قانون آیین دادرسی کیفری)