نحوه طرح دعوای اثبات رشد

مطابق با قوانین و مقررات جاری کشور، رشید به فردی گفته می شود که به سن ۱۸ سال تمام شمسی رسیده باشد. با رسیدن به سن ۱۸ سال تمام شمسی، فرد به خودی خود از حجر خارج گردیده و توانایی دخل و تصرف در امور مالی خویش را خواهد داشت. حال اگر فردی بعد از رسیدن به سن بلوغ، (دختر ۹ سال تمام قمری، پسر ۱۵ سال تمام قمری) ادعا نماید که به رشد فکری و عقلی لازم رسیده و می تواند در امور مالی خود، دخل و تصرف نماید، نیازمند آن است که از دادگاه، درخواست اثبات رشد نماید. در مقاله حاضر سعی می گردد به تفصیل در خصوص نحوه طرح دعوای اثبات رشد مطابق با قانون مدنی و قانون امور حسبی پرداخته شود.

مطلب مرتبط: چگونگی صدور حکم رشد

شرایط طرح دعوای اثبات رشد

جهت طرح دعوای اثبات رشد لازم است که اولاً خواهان دعوا به سن بلوغ شرعی رسیده باشد (مطابق با تبصره 2 ماده 1210 قانون مدنی). همچنین لازم به توضیح است که طبق تبصره 1 ماده 1210 قانون مدنی سن بلوغ در پسر پانزده سال تمام و در دختر نه سال تمام قمری است. ثانیاً سن متقاضی، کمتر از 18 سال تمام شمسی باشد. ثالثاً وفق ماده 1254 قانون مدنی، درخواست اثبات رشد توسط خود فرد یا هر شخص ذی نفع دیگری یا دادستان مطرح گردیده باشد. رابعاً رشد فکری و عقلانی متقاضی، با ارجاع او به پزشکی قانونی یا مصاحبه با وی در دادگاه خانواده، احراز و اثبات گردد. همچنین لازم به توضیح است که دادگاه صالح جهت طرح دعوای اثبات رشد، وفق ماده 4 قانون حمایت خانواده، دادگاه خانواده محل اقامت محجور می باشد. درخواست اثبات رشد، در زمره امور حسبی بوده و هزینه دادرسی آن، همانند دعاوی غیرمالی می باشد و بدون تشریفات آیین دادرسی مدنی رسیدگی می شود اما جهت طرح این دعوا، حتما لازم است دادخواست تقدیم گردد.

بیشتر بخوانید: نمونه دادخواست صدور حکم رشد

نکات حقوقی مهم در خصوص طرح دعوای اثبات رشد

1- همانگونه که فوقاً عرض گردید، درخواست اثبات رشد در زمره امور حسبی می باشد. خواهان دعوای اثبات رشد، کسی است که مدعی می باشد که به رشد عقلانی لازم رسیده است و خوانده این دعوا، دادستان می باشد. ذکر این نکته حائز اهمیت است که نیازی به طرف دعوا قرار دادن سرپرست قانونی محجور (اعم از ولی قهری یا قیم) وجود ندارد ناگفته نماند که نظریه مشورتی وجود دارد که در آن عنوان گردیده که لازم است ولی قهری یا قیم محجور طرف دعوا قرار گیرند (نظریه مشورتی مورخ ۱۸-۰۵-۱۴۰۰ به شماره ۴۹۰/۱۴۰۰/۷). در ارتباط با طرف دعوی در دادخواست صدور حکم رشد، صورت جلسه نشست قضائی استان مرکزی/ شهر ساوه مورخه 25-10-1397 در پاسخ به پرسش: «در صورتی که شخص محجور قصد طرح دعوی صدور حکم رشد را داشته باشد با وجود قیم قانونی برای وی؛ طرف دعوی چه کسی خواهد بود؟ قیم یا مدعی العموم؟» بیان داشته است:

«دعوی رشد از امور حسبی است و یا توجه به مقررات ماده 1255 قانون مدنی و ماده 66 قانون امور حسبی، دعوی رشد را می توان به ظرفیت ولی، قیم یا دادستان اقامه کرد؛ زیرا در صورتی که مطابق مواد 1214 و 1217 و 1224 قانون مدنی محجور و غیررشید فاقد ولی یا قیم باشد، مدعی العموم عهده دار اداره امور مالی و اموال قیم خواهد بود و در بسیاری موارد نیز اقدامات قیم درباره اموال و دارائی محجور با تصویب دادستان، نافذ می گردد.»

2- کسی که سابقاً حکم حجر وی صادر شده باشد و در حال حاضر مدعی خروج از حجر است، می بایست دعوای رفع حجر را مطرح نماید نه دعوای اثبات رشد.

3- با طرح دعوای اثبات رشد، دادگاه خانواده تعیین وقت نموده و بعد از مصاحبه و طرح سوالات متعدد از فردی که مدعی خروج از حجر است یا با ارجاع به پزشکی قانونی، رشد فکری متقاضی را احراز می نماید. النهایه اگر برای دادگاه مشخص شود که فرد، با اینکه به سن 18 سال تمام شمسی نرسیده است اما رشید شده و می تواند در امور مالی خود، دخل و تصرف نماید، حکم رشد یا گواهی رشد را صادر می نماید.

4- در قانون کشور ما، تا پیش از رسیدن به سن ۱۸ سال تمام، افراد، غیررشید محسوب ‌می شوند اما پس از 18 سالگی، اصل بر رشید بودن است مگر آنکه خلاف آن ثابت شود.

5- اگر دادگاه اقدام به صدور حکم رشد نماید، ولی یا قیم محجور، این حق را دارند که نسبت به حکم صادره اعتراض نمایند چراکه صدور حکم رشد، به نوعی از خروج از حجر محسوب می گردد و قابل تجدیدنظر خواهی می باشد. (مستنبط از ماده ۴۴ قانون امور حسبی)

امیدواریم مطالب برای شما مفید بوده باشد. لطفا مطالب را با دوستان خود به اشتراک بگذارید و با امتیاز دادن به مطالب، ما را در جهت بهبود و تولید هر چه بیشتر مطالب یاری فرمایید. همچنین می توانید نظرات یا سوالات خود را در بخش دیدگاه ها مطرح نمایید در اسرع وقت به سوالات شما پاسخ داده خواهد شد.

نحوه طرح دعوای اثبات رشد

دعوای اثبات رشد