نمونه رای احیای عقد پس از تحقق انفساخ

بازدید کننده بزرگوار، در این مقاله یک نمونه رای احیای عقد پس از تحقق انفساخ برایتان قرار داده ایم تا با نحوه صدور رای در این زمینه آشنا شوید.

این نمونه رای که از شعبه 9 دادگاه عمومی حقوقی گرگان صادر شده است درباره این موضوعات می باشد: ماده 244 قانون مدنی، اراده ضمنی بر پایبندی به قرارداد، مرحله اثربخشی شرط انفساخ، رای احیای عقد پس از تحقق انفساخ

مطلب مرتبط: تایید انفساخ قرارداد به چه صورت امکان پذیر است؟

چکیده رای احیای عقد پس از تحقق انفساخ

دادرس محترم چنین استنباط نموده اند که:

رویکرد پوزیتیویستی نسبت به قرارداد، همواره رویکردی اعتباری-نظری است. گویی قرارداد موجودی تصنعی و فولادین بوده که انعطاف و نرمش در آن جایگاه ندارد و به محض تحقق معلق الیه، حیات قرارداد پایان می یابد و احیای آن متصور نیست. با فرض پذیرش این رویکرد و به محض تحقق انفساخ، علقه قراردادی زایل شده و تصرف در عوضین ولو با اذن ایشان، جلوه ای از غصب به خود دارد. این رویکرد اما امروز مندرس گشته و نگاه به مفهوم قرارداد، رویکرد مبتنی بر اعتباری-اجتماعی است. معتقدیم حقوق خصوصی عرصه جولان اراده هاست. همان اراده ای که شرط انفساخ را ایجاد کرده بایستی این قدرت را داشته باشد که اثربخشی آن را منتفی و حیات قرارداد را اعاده نماید. بر این باوریم که محدوده انصراف ذینفع شرط (موضوع ماده ۲۴۴ قانون مدنی) حتی در زمان اثربخشی آن نیز تسری دارد و ماده 244 قانون مدنی نیاز به باز اندیشی دارد.

مطلب مرتبط: نمونه رای عدم پذیرش انفساخ قرارداد عادی

رای دادگاه

تاریخ تنظیم: 30-07-1402

آغاز رسیدگی به پرونده اینکه دعوایی از سوی مهدی ... فرزند خدارحم با وکالت مجید ... به خواسته 1. اثبات وقوع عقد بیع بین موکل و خوانده ردیف چهارم 2. اعلان ابطال قرارداد بین خواندگان ردیف سوم و چهارم 3. استرداد یک دستگاه خودرو به شماره ۷۱۸ع۶۲ ایران ۵۹، 4. مطالبه اجرت المثل مال با جلب نظر کارشناس 5. تایید انفساخ قرارداد عقد بیع 6. مطالبه خسارات دادرسی به طرفیت 1. مهدی ... فرزند محمد 2. علی ... فرزند احمد 3. سامان ... فرزند سعید 4. سعید ... فرزند هوشنگ 5. غلامرضا ... فرزند ابوالقاسم با وکالت محمد ... 6. حسین ... فرزند عباس مطرح شده بدین شرح که وکیل خواهان مدعی است به دلالت رو گرفت مصدق مدارک تقدیمی موکل یک دستگاه خودرو با مشخصات در وکالتنامه مورخ 05-04-1400 را به خوانده ردیف چهارم واگذار می نماید و بدین شرط که تا تاریخ 07-08-1400 کل ثمن معامله را پرداخت نماید در غیر این صورت معامله فسخ می گردد (شرط انفساخ) و مشارالیه هم از تادیه دین استنکاف می نماید و متاسفانه خودرو را به شخص دیگری (خوانده ردیف پنجم) واگذار می نماید لذا از دادگاه تقاضای صدور دادنامه وفق شرح ستون خواسته مورد استدعاست. با توجه به محل اقامت برخی از خواندگان و در چارچوب خواسته خواهان صلاحیت ذاتی و محلی دادگاه محرز و مسلم است مضمون ادعای خواهان اینکه خودرویی به خوانده ردیف ردیف چهارم (سعید ...) منتقل نموده و قرار شد تا تاریخ 08-07-1400 مابقی ثمن به میزان ۲۰۵/۰۰۰/۰۰۰ تومان را پرداخت نماید و در صورت عدم پرداخت، معامله منفسخ گردد، حال طرف مقابل از ایفای تعهد موصوف استنکاف ورزیده لذا صدور حکم بر انفساخ قرارداد و همچنین بی اعتباری قرارداد موخر بر آن مابین خوانده ردیف چهارم و پنجم (غلامرضا ...) مورد تقاضا است. ضمنا خوانده ردیف سوم (سامان ...) شخصی است که با هماهنگی خریدار، وکالت نامه به نام ایشان تنظیم شده است. خوانده ردیف اول (مهدی ...) کسی است که موکل خودرو را از ایشان خریداری نموده است. خوانده ردیف دوم (علی ...) شخصی است که خودرو را به خوانده ردیف اول منتقل نموده است. خوانده ردیف دوم (علی ...) در دفاع اذعان داشت خودرو را فروختم ولی هرچه اصرار کردم سند آن را تنظیم نکرده و تعویض پلاک ننمود. از جریان بین ایشان مطلع نیستم. خوانده ردیف پنجم دفاعیات خویش را مفصل ارائه داشته که در صفحه ۹۶ و ۹۷ پرونده مضبوط است مابقی محتویات پرونده مورد بررسی قرار گرفت.

آنچه بر این دادگاه استنباط می گردد اینکه 1) صرف نظر از وجود شرط انفساخ در قرارداد، ملاحظه می گردد با گذشت مدت مدیدی از حصول موعد آن، طرفین باز هم به آثار قرارداد موصوف پایبند بوده اند و وجود خودرو در تصرف خوانده و عدم تعرض بدان را می توان جلوه ای از اراده ضمنی بر پایبندی به قرارداد پنداشت. 2) سوالی که در این مجال به ذهن متبادر می گردد اینکه با حصول عامل انفساخ، حیات اعتباری قرارداد قهراً پایان می یابد حال چگونه می توان بقای آن را به رسمیت شناخت؟ در پاسخ به این سوال باید گفت شرط انفساخ در دو مرحله تفسیر می گردد مرحله ابتدا مرحله فعلیت و مرحله دوم مرحله اثربخشی؛ اگرچه شرط انفساخ در مرحله فعلیت منوط به عاملی نیست ولیکن در مرحله اثربخشی منوط به استناد شخص ذینفع است. به عبارت دیگر صرف تحقق شرط انفساخ کافی نبوده و ذینفع شرط می بایست در مدتی معقول بدان استناد نماید و الا این شرط در مرحله اثرگذاری ابتر خواهد ماند و عدم استناد در مدت معقول به منزله انصراف از استناد بدان است. لازم به توضیح اینکه استناد در وضعیت منظور استناد مادی است و با استناد انشایی متفاوت است. این مهم از مفهوم ماده ۲۴۴ قانون مدنی نیز قابل استنباط است. 3) قرارداد موجودی اجتماعی بوده و اظهارنظر پیرامون حیات و ممات قرارداد با این روحیه اجتماعی آمیخته است. اتفاقا حمایت از ثبات پیمان به عنوان موجودی اجتماعی با رویکرد حفظ رابطه اشخاص و جلوگیری از تزلزل در آثار اعتباری آن همسو خواهد بود. واقعیت این است که طرفین با پایبندی به مفاد قرارداد در پی احیای آن قرارداد و پایبندی به آثار وضعی آن بوده اند حال معقول به نظر نمی رسد که قرارداد را درگیر تئوری های خشک و بدون انعطاف کرده و به دنبال راهکاری برای انحلال آن باشیم به همین خاطر است که گفته می شود نگرش تفسیری دادرس در راستای تنظیم قرارداد است نه تعیین و تحمیل آثار آن. دادرس باید بکوشد قرارداد را به گونه ای تفسیر نماید که با میل انشایی و اراده واقعی طرفی پیمان همسو باشد و در پرونده پیش رو رغبت طرفین با توجه به مضی مدت متمادی بر استحکام و پایبندی به قرارداد است به همین خاطر دادرس اراده ایشان را بر انصراف از استناد به شرط انفساخ می پندارد. در نهایت از نقطه نظر فلسفی ارتباط تجربه و عقل با نظریه و عمل نیز در خور توجه است اگر قایل بر نظریه و عمل باشیم بی شک شرط فاسخ محقق شده لكن تفسیر تجربی حقوق این دیدگاه را برنمی تابد. 4) برهان دیگری که موجبات اجابت خواسته خواهان را فراهم آورد یافت نمی گردد. لذا دعوای خواهان در تمامی خواسته ها وارد به نظر نمی رسد النهایه به استناد مواد ۱۰ و ۲۱۹ و ۱۲۵۸ و ملاک ۱۹۱ و ۴۵۰ قانون مدنی و مواد ۳ و ۱۹۷ قانون آیین دادرسی مدنی حکم بر بطلان دعوای خواهان صادر و اعلام می دارد. این رای حضوری بوده و ظرف ۲۰ روز از تاریخ ابلاغ قابل تجدیدنظر خواهی در محاکم تجدیدنظر استان گلستان می باشد. پرونده به موجب تصمیم فوق مختومه گردید.

رییس شعبه نهم دادگاه عمومی حقوقی گرگان

توضیح: نمونه رای های منتشر شده در عدالت سرا اعم از نمونه رای بدوی، نمونه رای تجدیدنظر و نمونه رای دیوان عموما از نمونه رای های منتشر شده از سوی قوه قضائیه و مراکز و پژوهشگاه های وابسته به قوه قضائیه برگرفته شده است.