نمونه رای مطالبه خسارت تاخیر تادیه چک در فرض انتقال پس از صدور گواهی عدم پرداخت

بازدید کننده بزرگوار، در این مقاله یک نمونه رای مطالبه خسارت تاخیر تادیه چک در فرض انتقال پس از صدور گواهی عدم پرداخت برایتان قرار داده ایم تا با نحوه صدور رای در این زمینه آشنا شوید.

این نمونه رای که از شعبه 46 دادگاه تجدیدنظر استان تهران صادر شده است درباره این موضوعات می باشد: وصف تجاری چک، ماده 319 قانون تجارت، رای مطالبه خسارت تاخیر تادیه چک در فرض انتقال پس از صدور گواهی عدم پرداخت

بیشتر بخوانید: دعوای مفقودی چک و اسناد تجاری

چکیده رای مطالبه خسارت تاخیر تادیه چک در فرض انتقال پس از صدور گواهی عدم پرداخت

چنانچه پس از صدور گواهی عدم پرداخت، چک به شخص دیگری منتقل شود وصف تجاری خود را از دست داده و خسارت تاخیر تادیه صرفاً از تاریخ تقدیم دادخواست تعلق می گیرد.

مطلب مرتبط: ابزار محاسبه خسارت تاخیر تادیه

رای دادگاه

دادنامه شماره: 140268390014639859 تاریخ تنظیم: 28-09-1402

در خصوص دعوی آقای مجتبی ... به طرفیت آقای ابراهیم ... با وکالت آقای ... به خواسته مطالبه وجه یک فقره چک به شماره ۱۵۰۸/۶۶۲۲۹۵/۳۵ مورخ 30-01-1396 عهده بانک ملت به مبلغ 600/000/000 ریال، مطالبه خسارت تاخیر تادیه، مطالبه خسارت دادرسی و تامین خواسته. آقای ... به وکالت از خوانده طی لایحه تقدیمی به شورای حل اختلاف اعلام نمود با توجه به این که چک بعد از برگشت خوردن به خواهان منتقل شده و از تاریخ سررسید آن بیش از پنج سال سپری شده مشمول مرور زمان بوده و فاقد اوصاف تجاری می باشد خواهان در پاسخ طی لایحه مورخ 27-08-1402 اعلام نمود: «سلام و تحیات فراوان احتراماً ضمن تصدیع اوقات شریفتان ضمن معرفی خود به عنوان خواهان کلاسه مارالذکر که جلسه رسیدگی مورخ 27-08-1402 ساعت یازده تعیین و ابلاغ گردیده نظر آن مقام منیع قضایی را به موارد ذیل الذکر معطوف می نمایم و تقاضای صدور حکم بر محکومیت خوانده محترم دعوی آقای ابراهیم ... مبنی بر شرح ستون خواسته مورد تمناست.

1- وکیل محترم خوانده لایحه دفاعیه خود را در اولین جلسه رسیدگی در شعبه ۶۱۳ شورای حل اختلاف تهران مستقر در مجتمع قضایی شهید بهشتی پس از جلسه ثبت و ارائه نمود حال با فرض ثبت لایحه دفاعیه به شرح ذیل به سمع و نظر جنابعالی ارائه می گردد.

2- چک جزء اسناد تجاری محسوب و پس از صدور از منشاء خود منفک می شود مخصوصاً انتقال آن به اشخاص ثالث دارای حسن نیت موجب غیرقابل  استماع بودن ایرادات نسبت به اشخاص ثالث می شود حتی امانی بودن چک نسبت به شخص ثالث غیرقانونی است زیرا شخص ثالث على الاصول با حسن نیت چک را به انتقال که از طریق ظهرنویسی به عمل آمده و ذینفع تلقی می گردد.

3- طبق ماده ۲۴۹ قانون تجارت مسئولیت صادرکننده را بدون هیچ قید و شرطی مقرر نموده است و تبصره ماده ۱۴ قانون چک، چک در ید هر کس که باشد ذی نفع تلقی می گردد که حتی پس از صدور گواهی عدم پرداخت یا چک در وجه او صادر شده و یا ظهر نویسی گردد.

4- اصل عدم توجه ایرادات در اسناد تجاری و غیرقابل استناد بودن ایرادات بر اصل استقلال امضاها مبتنی می باشد و با عنایت به ماده ۳۱۴ قانون تجارت چک که به نفع او ظهرنویسی گردیده قابل توجیه نخواهد بود و وفق مادتین 313، 314 و 249 قانون تجارت صادرکننده چک در مقابل انتقال گیرنده مسئول است و کیفیت رابطه ظهرنویس با صادرکننده چک تاثیری در حق دارنده چک ندارد رای اصراری شماره ۲۰ مورخ 15-08-1369 و دارنده چک که به طریق صحیح به وی واگذار گردیده است قانوناً حق مطالبه وجه آن را از صادرکننده دارا می باشد و چگونگی رابطه دارنده او با صادرکننده چک موثری در رابطه انتقال گیرنده با صادرکننده نمی باشد دادنامه شماره ۲۵/۷۸۸ مورخ 24-10-1372.

5- اصل تجریدی و تنجیزی روابط صاحبان امضاء این اصل نیز یکی از چهره های اصل توجه عدم ایرادات بوده و ناشی از وصف تجریدی اسناد تجاری و اصل استقلال است یعنی رابطه حقوقی موجود بین طرفین بنا بر فرض موجود مستقیم یک سند از رابطه حقوقی بعدی مستقل بوده و به دارندگان بعدی منتقل نمی شود. ایرادها که تماماً اطاله دادرسی می باشند در مورد شخص بعدی ذی نفع نبوده و حق استناد به آنها را ندارد.

6- در مورد ماده ۳۱۸ که وکیل محترم خوانده در لایحه بدان اشاره نموده اند مشمول مرور زمان اسناد تجاری نسبت به معاملات برواتی از سوی تجار و یا برای امور تجارتی صادر شده باشند که پس از انقضای ۵ سال از تاریخ صدور اعتراض نامه و آخرین تعقیب قضایی در محاکم محترم قضایی مسموع نخواهد بود در صورت عدم اعتراض مدت مرور زمان از تاریخ انقضای مهلت اعتراض شروع می شود حتی اگر برای امور تجارتی صادر نشده باشد برای غیرتاجر منجمله خوانده محترم 10 سال است مرور زمان طبق ماده ۷۳۷ ق. آ. د. م رای اصراری شماره ۲۷۸۳ مورخ 12-09-1339 هیات عمومی دیوان عالی کشور در پایان ضمن تشکر و قدردانی در حالیکه وکیل محترم خوانده دعوی هیچگونه ایرادی به چک از جهت جعل و یا سفید امضاء و غيره ننموده است تقاضای صدور حکم مبنی بر شرح ستون خواسته در حالیکه تصویر قرار تامین خواسته قطعی صادره از شعبه ۱۷ دادگاه عمومی حقوقی مجتمع قضایی شهید بهشتی مورخ 29-03-1402 در کلاسه پرونده ۰۲۰۰۳۹۴ به شماره دادنامه ۱۴۰۲۶۸۳۹۰۰۰۴۰۶۵۱۳۲ جهت تبیین موضوع و بهره برداری قضایی به تصویر پیوست تقدیمی به حضورتان ایفاد می گردد. کپی مکاتبات قضایی به شماره نامه ۱۴۰۲۶۸۹۹۰۰۱۴۹۵۴۰۱۳ موجود است و ارائه خواهد شد و تقاضای استعلام آن را دارم.»

با توجه به مراتب فوق و وجود اصل چک نزد خواهان و انتقال حقوق ناشی از چک بعد از برگشت خوردن آن از نظر دادگاه خواهان ذینفع در مطالبه وجه چک می باشد و از آن جا که دلیلی بر پرداخت وجه چک ارائه نشده خواسته خواهان ثابت است و دادگاه به استناد مواد ۳۱۲ و ۳۱۳ قانون تجارت و مواد 198، 515 و 519 قانون آئین دادرسی مدنی خوانده را به پرداخت ششصد میلیون ریال بابت اصل خواسته، ۲۰/۸۱۵/۰۰۰ ریال بابت هزینه دادرسی و خسارت تاخیر تادیه از تاریخ تقدیم دادخواست (27-03-1402) تا وصول اصل خواسته طبق شاخص تورم اعلامی بانک مرکزی در حق خواهان محکوم می نماید و اما در مورد مطالبه خسارت تاخیر تادیه از تاریخ چک تا تاریخ تقدیم دادخواست با توجه به گذشت بیش از ده سال از تاریخ چک و زوال وصف تجاری آن به جهت سپری شدن به این مدت طبق ملاک ماده ۳۱۸ قانون تجارت و اینکه ملاک تحقق خسارت تاخیر مطالبه می باشد و تاخیر در مطالبه به منزله اسقاط حق می باشد لذا خسارت مزبور ثابت نیست و دادگاه به استناد ماده ۱۲۵۷ قانون مدنی حکم بر بطلان دعوی صادر می نماید رای صادره حضوری ظرف بیست روز قابل اعتراض در دادگاه تجدیدنظر استان تهران می باشد.

مجید جعفری افتخار- مستشار دادگاه تجدیدنظر مامور به خدمت در شعبه ۱۵ دادگاه حقوقی تهران

مطلب مرتبط: نمونه رای الزام به ثبت چک در سامانه صیاد

رای دادگاه تجدیدنظر

دادنامه شماره: 140268390019782167 تاریخ تنظیم: 25-12-1402

تجدیدنظر خواهی آقای مجتبی به طرفیت تجدیدنظر خوانده آقای ابراهیم ... نسبت به بخشی از دادنامه شماره ۱۴۰۲۹۸۵۹ مورخ 28-09-1402 اصداری از شعبه ۱۵ دادگاه عمومی حقوقی تهران که به موجب آن مبادرت به صدور حکم بر بطلان دعوی خواهان به خواسته مطالبه خسارت تاخیر تادیه از تاریخ چک تا تاریخ تقدیم دادخواست صادر گردیده وارد نیست زیرا با عنایت به محتویات پرونده، ضمن انقضاء موعد چک به عنوان یک سند تجاری وفق ماده ۳۱۹ قانون تجارت ملاحظه می گردد تجدیدنظر خواه پس از صدور گواهی عدم پرداخت از سوی دارنده اصلی مبادرت به مطالبه وجه چک نموده که در این باب لازم به ذکر است، دارنده چک (به عنوان یک سند عادی دارای اوصاف تجاری) به شخصی اطلاق می گردد که چک بلاواسطه به مشارالیه منتقل یا از طریق ظهرنویسی انتقال یافته باشد و به عبارت دیگر پس از صدور گواهی عدم پرداخت اوصاف تجاری چک بر دارنده آن مستقر ولیکن این مزیت تجاری در اسناد تجاری (به دلیل انقضاء استقرار اوصاف تجاری پس از صدور گواهی عدم پرداخت از سوی بانک محال الیه) قابل تسری به شخص ثالث نمی باشد، بلکه صرفاً دین استقراری بر دارنده چک (براساس امور مدنی) به ایشان منتقل می گردد. فلذا به دلیل زوال اوصاف تجاری در چک موضوع خواسته به شرح موصوف و همچنین نظر به دفاعیات غیرموثر مطروحه ملاحظه می گردد دادنامه معترض عنه بر اساس محتویات پرونده و دلایل و مدارک ابرازی صحیحاً و با رعایت اصول و مقررات و قواعد دادرسی و خالی از هرگونه اشکال اساسی صادر شده و تجدیدنظر خواه در این مرحله از رسیدگی دلیل یا مدرک قانع کننده و محکمه پسندی که نقض و بی اعتباری دادنامه معترض عنه را ایجاب نماید ابراز ننموده و لایحه اعتراضیه متضمن جهت موجه نیست و تجدیدنظر خواهی با هیچ یک از شقوق ماده ۳۴۸ قانون آئین دادرسی مدنی مطابقت ندارد لذا دادگاه ادعای تجدیدنظر خواه را غیرموجه تشخیص و مستنداً به ماده ۳۵۸ قانون مرقوم ضمن رد اعتراض دادنامه تجدیدنظر خواسته را تائید می نماید. رای صادره قطعی است.

قضات شعبه ۴۶ دادگاه تجدیدنظر استان تهران

توضیح: نمونه رای های منتشر شده در عدالت سرا اعم از نمونه رای بدوی، نمونه رای تجدیدنظر و نمونه رای دیوان عموما از نمونه رای های منتشر شده از سوی قوه قضائیه و مراکز و پژوهشگاه های وابسته به قوه قضائیه برگرفته شده است.