قرار تعویق صدور حکم در چه مواردی صادر می شود؟
قرار تعویق صدور حکم
مفهوم قرار تعویق صدور حکم
قرار تعویق صدور حکم قراری است که به موجب آن، دادگاه رسیدگیکننده به پرونده، بجای محکوم نمودن متهم، به او زمان و فرصت داده تا اگر ظرف مدت معین گردیده، دیگر مرتکب جرم نشود و هم چنین از دستورات صادره دادگاه سرپیچی ننماید، حکم به معافیت او از مجازات صادر شود. در این شیوه از دادرسی، بجای تعیین مجازات برای متهم، محکومیت وی برای مدتی به تعویق میافتد تا بعد از آن، ضمن رعایت شرایط مقرر گردیده قانونی، بصورت کلی از تحمل مجازات و کیفر معاف شود. قانونگذار در ماده 40 قانون مجازات اسلامی در خصوص قرار تعویق صدور حکم صحبت نموده است که به موجب آن در جرائم موجب تعزیر درجه 6 تا 8، دادگاه میتواند با در نظر گرفتن وضعیت فردی یا خانوادگی متهم، بعد از احراز مجرمیت او، در صورت وجود شرایط مورد نظر قانونی، برای شش ماه تا دو سال، صدور حکم را به تعویق اندازد. در مقاله حاضر که توسط گروه وکلای عدالت سرا تحریر یافته است، سعی میگردد به تفصیل در خصوص شرایط صدور قرار تعویق صدور حکم، پرداخته شود.
مطلب مرتبط: نحوه صدور قرار تعلیق اجرای مجازات
شرایط صدور قرار تعویق صدور حکم
1- در کلیه جرائم تعزیری درجه 6 تا 8، دادگاه این اختیار را دارد تا ضمن در نظر گرفتن وضعیت فردی، اجتماعی و خانوادگی متهم، چنانچه تشخیص دهد وی مرتکب جرم شده است، اگر شرایط لازم و مقرر گردیده اعم از وجود جهات تخفیف، پیشبینی اصلاح مرتکب جرم، نداشتن سابقه کیفری مؤثر و همچنین جبران ضرر و زیان وارده به زیان دیده یا فراهم نمودن ترتیبات جبران وجود داشته باشد، بمدت 6 ماه الی 2 سال، قرار تعویق صدور حکم را صادر نماید. (مستنبط از ماده 40 قانون مجازات اسلامی)
2- یکی از شرایط لازم برای صدور قرار تعویق صدور حکم، نداشتن سابقه محکومیت کیفری مؤثر است فلذا اگر بعد از صدور قرار، مشخص شود که متهم دارای سابقه محکومیت کیفری مؤثر بوده است، دادگاه قرار تعویق صدور حکم را لغو مینماید.
3- قرار تعویق صدور حکم به صورت ساده یا مراقبتی می باشد. در زمان صدور قرار تعویق ساده، مرتکب یا همان متهم به ارتکاب جرم موظف است که به صورت کتبی تعهد دهد در مدتی که از سوی دادگاه مشخص گردیده است، مرتکب جرمی نشود و همچنین از نحوه رفتار او پیشبینی شود که در آینده نیز مرتکب جرمی نخواهد شد. اما در قرار تعویق مراقبتی، مرتکب جرم علاوه بر رعایت شرایط مقرر در تعویق ساده موظف است که دستورات و تدابیری را که دادگاه مشخص نموده در مدت تعویق رعایت نموده یا به موقع اجرا بگذارد (مستنبط از ماده 41 قانون مجازات اسلامی). تدابیری که مرتکب میبایست در مدت تعویق مراقبتی انجام دهد اعم از حاضر شدن به موقع در زمان و مکانی که مقام قضایی یا مددکار اجتماعی تعیین نموده است و یا اخذ اجازه از مقام قضایی برای خارج شدن از کشور و ... میباشد (مستنبط از ماده 42 قانون مجازات اسلامی). مقنن در خصوص عدم رعایت تدابیر فوق الذکر از سوی مرتکب، ضمانت اجرایی در نظر نگرفته است و بنظر میرسد عدم رعایت این تدابیر، منتج به لغو قرار تعویق صدور حکم نخواهد شد.
در تعویق مراقبتی دادگاه این اختیار را دارد تا بنا به دلایلی من جمله خصوصیات مرتکب جرم و شرایط زندگی او و یا جرم ارتکابی، وی را ملزم نماید که یک یا چند مورد از دستورات مندرج در ماده 43 قانون مجازات اسلامی من جمله درمان بیماری یا ترک اعتیاد، اشتغال به حرفهای خاص و ... را انجام دهد. ذکر این نکته حائز اهمیت است که بنا به ضرورت اخذ تعهد کتبی از متهم، امکان صدور قرار تعویق صدور حکم به نحو غیابی وجود ندارد.
4- قرار تعویق صدور حکم بعد از صدور به طرفین ابلاغ میگردد تا اگر نسبت بدان اعتراضی دارند، بتوانند ظرف مهلت مقرر قانونی، نسبت به آن تجدیدنظر خواهی نمایند. نکته مهم و قابل توجه آن است که آزاد شدن متهم، منوط به قطعی شدن قرار نمیباشد و او اگر در بازداشت باشد، به محض صدور قرار، آزاد میگردد.
5- اگر مرتکب جرم، در طول مدت صدور قرار تعویق صدور حکم، مرتکب جرائم موجب حد، قصاص، جنایات عمدی موجب دیه یا تعزیر تا درجه هفت شود، دادگاه قرار تعویق را لغو و حکم محکومیت را صادر می نماید.
اگر دستورات دادگاه در مدت تعویق، رعایت نشود، قاضی دادگاه این حق را دارد که برای یک مرتبه تا نصف مدت مقرر در قرار به مدت تعویق اضافه نماید و یا آنکه حکم محکومیت را صادر نماید (مستنبط از ماده 44 قانون مجازات اسلامی). نکته حائز اهمیت آن است که ارتکاب جنایات غیرعمدی و تعزیرات درجه هشت باعث لغو قرار تعویق صدور حکم نخواهد شد.
امیدواریم مطالب برای شما مفید بوده باشد. لطفا مطالب را با دوستان خود به اشتراک بگذارید و با امتیاز دادن به مطالب، ما را در جهت بهبود و تولید هر چه بیشتر مطالب یاری فرمایید. همچنین می توانید نظرات یا سوالات خود را در بخش دیدگاه ها مطرح نمایید در اسرع وقت به سوالات شما پاسخ داده خواهد شد.
افزودن دیدگاه
دیدگاه کاربران