در صورت مفقود شدن چک چه اقداماتی باید انجام داد؟

10 اسفند 1398 0 216
در صورت مفقود شدن چک چه اقداماتی باید انجام داد؟

در صورت مفقود شدن چک چه کنیم؟

امروزه با توجه به گسترده شدن انجام معاملات در بخش های مختلف اقتصادی، استفاده از چک جهت پرداخت ثمن معامله بسیار مرسوم گردیده است. اما گاهی اوقات ممکن است بدلیل غفلت و یا هر مساله دیگری، چک یا دسته چک در نزد صاحب آن یا شخص ثالثی مفقود گردد و مشکلات عدیده ای را برای صاحب آن بوجود آورد، در این مقاله به تفصیل توضیح داده می شود تا در صورت مفقود شدن چک، صاحب آن چه اقداماتی را می بایست انجام دهد.

مطلب مرتبط: نحوه وصول چک پس از فوت صادرکننده چک

در صورت مفقود شدن چک می بایست مراحل زیر انجام گیرد:

مرحله اول)

صاحب چک یا ذینفع (کسی که چک بنام او صادر شده یا ظهرنویسی شده یا به او واگذار شده است) می بایست فورا به بانک صادرکننده چک مراجعه نموده و اعلام مفقودی چک را نماید. در این ارتباط می توان اینگونه بیان نمود که صادرکننده چک یا هر ذینفع دیگری میتواند با مراجعه به بانک صادرکننده چک، اعلام نماید که چک مفقود یا سرقت یا جعل و ... شده است و کتباً دستور عدم پرداخت چک را به بانک می دهد. (مستفاد از ماده 14 قانون صدور چک)

مطلب مرتبط: دارنده سند تجاری چه کسی است؟

مرحله دوم)

دستور دهنده عدم پرداخت وجه چک، می بایست ظرف یک هفته به مرجع قضایی صالح مراجعه نموده و پرونده قضایی تشکیل دهد و گواهی را جهت ارائه به بانک از مرجع قضایی ظرف مهلت مقرر اخذ نماید. در صورت مفقود شدن چک، مرجع قضایی صالح، شورای حل اختلاف محل می باشد که متقاضی می بایست در آنجا تشکیل پرونده دهد. در صورت سرقت یا جعل یا کلاهبرداری و ... می بایست به دادسرای محل وقوع جرم مراجعه و پرونده کیفری تشکیل دهد. ناگفته نماند که متقاضی عدم پرداخت وجه چک، می بایست بعد از تشکیل پرونده در مرجع صالح (شورای حل اختلاف یا دادسرا) از آن مرجع گواهی تقدیم شکایت را جهت ارائه به بانک صادرکننده چک اخذ نماید.

مطلب مرتبط: مطالبه وجه چک

مرحله سوم)

در این مرحله می بایست متقاضی دستور عدم پرداخت وجه چک، گواهی مبنی بر اعلام شکایت خود در مرجع قضایی (دادسرا یا شورای حل اختلاف) را ظرف یک هفته تقدیم بانک نماید. اگر متقاضی ظرف یک هفته گواهی اعلام شکایت خود را به بانک تحویل ندهد، بانک بعد از انقضای این مدت به درخواست دارنده چک وجه آن را وصول می نماید. نکته مهم این است در صورتی که متقاضی ظرف یک هفته، گواهی اعلام شکایت خود را به بانک ارائه دهد، بانک مکلف است تا تعیین تکلیف نهایی دادگاه، وجه چک را در حساب مسدودی نگهداری نماید.

بیشتر بخوانید: نمونه رای انتقال صوری چک

مستندات قانونی در ارتباط با مفقود شدن چک

ماده ١٤ قانون صدور چک مقرر نموده است:

"صادر کننده چک یا ذینفع یا قائم مقام قانونی آن ها با تصریح به اینکه چک مفقود با سرقت یا جعل شده و یا از طریق کلاهبرداری یا خیانت در امانت یا جرائم دیگری تحصیل گردیده می تواند کتباً دستور عدم پرداخت وجه چک را به بانک بدهد بانک پس از احراز هویت دستور دهنده از پرداخت وجه آن خودداری خواهد کرد و در صورت ارائه چک بانک گواهی عدم پرداخت را با ذکر علت اعلام شده صادر تسلیم می نماید. دارنده چک می تواند علیه کسی که دستور عدم پرداخت داده شکایت کند و هرگاه خلاف ادعایی که موجب عدم پرداخت شده ثابت گردد دستور دهنده علاوه بر مجازات مقرر در ماده ۷ این قانون به پرداخت کلیه خسارات وارده به دارنده چک محکوم خواهد شد.

تبصره ۱ (اصلاحی 14-10-1376) - ذینفع در مورد این ماده کسی است که چک به نام او صادر یا ظهرنویسی شده یا چک به او واگذار گردیده باشد (یا چک در وجه حامل به او واگذار گردیده) در موردی که دستور عدم پرداخت مطابق این ماده صادر می شود بانک مکلف است وجه چک را تا تعیین تکلیف آن در مرجع رسیدگی یا انصراف دستوردهنده در حساب مسدودی نگهداری نماید.

تبصره ۲ (الحاقی 11-08-1372) - دستور دهنده مکلف است پس از اعلام به بانک شکایت خود را به مراجع قضایی تسلیم و حداکثر ظرف مدت یک هفته گواهی تقدیم شکایت خود را به بانک تسلیم نماید در غیر این صورت پس از انقضای مدت مذکور بانک از محل موجودی به تقاضای دارنده چک وجه آن را پرداخت می کند.

تبصره ۳ (الحاقی 14-10-1376) - پرداخت چک های تضمین شده و مسافرتی را نمی توان متوقف نمود مگر آنکه بانک صادرکننده نسبت به آن ادعای جعل نماید. در این مورد نیز حق دارنده چک راجع به شکایت به مراجع قضایی طبق مفاد قسمت اخیر ماده ۱۴ محفوظ خواهد بود."

مطلب مرتبط: دعوای مفقودی چک و اسناد تجاری

نظریه مشورتی اداره کل حقوقی قوه قضاییه

شماره نظریه: 7/1400/990 شماره پرونده: 1400-88-990 ح تاریخ نظریه: 1400/12/14

در صورتی که حکم به پرداخت وجه چکی و یا مبلغی وجه نقد به استرداد لاشه چک از سوی محکوم له به محکوم علیه منوط شود و محکوم له با ادعای مفقودی اصل چک، جهت وصول طلب خود درخواست صدور اجرائیه کند، آیا دادگاه صادرکننده رای می تواند با وحدت ملاک از ماده 263 قانون تجارت مصوب 1311 و رعایت مفاد این ماده و دادن ضامن یا تعهد محضری بدون استرداد لاشه چک، اجرائیه صادر کند؟

در فرض سوال که به موجب حکم دادگاه، پرداخت وجه چک یا مبلغی وجه نقد، به استرداد لاشه چک از سوی محکوم ‌له به محکوم علیه منوط شده است و محکوم له مدعی مفقودی چک شده است، اولاً، اجرای احکام مدنی نمی تواند بدون وصول لاشه چک، محکوم به را به محکوم له پرداخت کند. ثانیاً، در فرض سوال که محکوم له مدعی مفقود شدن چک شده است، اقدام مناسب این است که با عنایت به ماده 320 قانون تجارت و ملاک ماده 14 قانون صدور چک مصوب 1355 (اصلاحی 1382)، محکوم له از دادگاه صادر کننده اجرائیه تقاضا کند که مراتب عدم پرداخت وجه چک را به بانک اعلام کند. همچنین وی می تواند با عنایت به ماده 321 قانون تجارت مصوب 1311، اعلام بطلان چک را از دادگاه صلاحیتدار تقاضا کند. دادرس اجرای احکام مدنی می تواند با استفاده از ملاک ماده 263 قانون تجارت مصوب 1311، با اخذ ضامن از محکوم له، محکوم به فرض سوال را به وی پرداخت کند.


امیدواریم مطالب برای شما مفید بوده باشد. لطفا مطالب را با دوستان خود به اشتراک بگذارید و با امتیاز دادن به مطالب، ما را در جهت بهبود و تولید هر چه بیشتر مطالب یاری فرمایید. همچنین می توانید نظرات یا سوالات خود را در بخش دیدگاه ها مطرح نمایید در اسرع وقت به سوالات شما پاسخ داده خواهد شد.

جهت اخذ مشاوره، می توانید به بخش مشاوره حقوقی مراجعه نمایید.

درخواست مشاوره

افزودن دیدگاه

امتیاز شما :

دیدگاه کاربران

دیدگاهی ثبت نشده است.
تماس با وکیل