مجازات عدم ثبت رجوع از طلاق

الف) طلاق رجعی: طلاق رجعی به طلاقی گفته می شود که بموجب آن در مدت عده برای مرد حق رجوع وجود دارد یعنی مرد اگر بخواهد می تواند در این مدت رجوع کند و به زندگی مشترک برگردد و زن نیز مکلف به انجام وظایف زناشویی است و نمی تواند مانع رجوع شود.

عده چیست؟ مطابق با ماده 1150 قانون مدنی «عده عبارت است از مدتی که تا انقضای آن زنی که عقد نکاح او منحل شده است نمی تواند شوهر دیگر اختیار کند.» فی الواقع عده مدت زمانی پس از طلاق یا وفات است که بعد از گذشت آن مدت، زن می تواند با مرد دیگری ازدواج نماید. در طلاق رجعی مدت عده سه طهر است.

ب) طلاق بائن: در این طلاق در مدت عده، مرد حق رجوع ندارد یعنی با جاری شدن صیغه طلاق میان طرفین، دیگر برای مرد امکان رجوع وجود ندارد نه در دوران عده و نه بعد از پایان یافتن آن. ماده ١١۴۵ قانون مدنی مقرر می دارد:

“در موارد ذیل طلاق بائن است:

1. طلاقی که قبل از نزدیکی واقع شود.

2. طلاق یائسه.

3. طلاق خلع و مبارات مادام که زن رجوع به عوض نکرده باشد.

4. سومین طلاق که بعد از سه وصلت متوالی به عمل آید اعم از این که وصلت در نتیجه رجوع باشد یا در نتیجه نکاح جدید.”

در طلاق بائن به محض جاری شدن صیغه طلاق زن و مرد به هم نامحرم می شوند و اگر قصد ادامه زندگی داشته باشند لازم است که دوباره عقد کنند.

مطلب مرتبط: نحوه دریافت گواهی عدم بارداری در طلاق

رجوع از طلاق چگونه است؟

در مواردی که طلاق، برابر قانون مدنی، بائن نباشد رجعی است. در این نوع طلاق، تا زمانی که عده زن منقضی نشده است، رابطه نکاح کاملا قطع نشده است و بر این اساس است که قانونگذار در بند 2 ماده 8 قانون امور حسبی بیان داشته است: «زوجه‌ای که در عده طلاق رجعی است در حکم زوجه است». لذا در ایام عده رجعیه، حقوق و تکالیف زوجیت تا آنجا که با ماهیت طلاق سازگار باشد به حکم قانون باقی می ماند: بطور مثال نفقه زن بر عهده شوهر است، در صورت فوت یکی از زوجین در زمان عده رجعیه،دیگری از او ارث می برد (ماده 943 قانون مدنی) و ...

به نظر می رسد که ایام عده رجعیه مهلتی است که قانونگذار به زوجین داده، تا تصمیم نهایی خود را درباره قطع یا ادامه رابطه زناشویی بگیرند. در صورت تحقق رجوع، رابطه ازدواج سابق، با کلیه آثاری که داشته است، ادامه خواهد یافت و نیازی به ازدواج مجدد نخواهد بود.

مطلب مرتبط: عدم امکان ازدواج با زن شوهردار بعنوان یکی از موانع نکاح

ثبت رجوع از طلاق به چه صورت می باشد؟

بدلیل آنکه رجوع از طلاق، نوعی تغییر در زندگی مرد و زن می باشد، لذا ثبت آن ضروری است. چراکه عدم ثبت رجوع از طلاق، گاهی اوقات ممکن است که به ضرر زن باشد، بنابراین حتما می بایست ثبت گردد. جهت ثبت رجوع از طلاق، مرد موظف است که ظرف یک ماه، به دفترخانه ای که صورت جلسه طلاق را ثبت نموده، مراجعه و رجوع از طلاق را اعلام نماید. در اینصورت با اعلام رجوع، صورت جلسه طلاق، باطل می شود و طلاق به ثبت نمی رسد. قانونگذار در ماده 20 قانون حمایت از خانواده 1391 ثبت رجوع از طلاق را الزامی دانسته است.

مطلب مرتبط: آیا امکان تغییر توافقات در طلاق توافقی وجود دارد؟

مجازات عدم ثبت رجوع از طلاق چیست؟

مطابق با قانون حمایت خانواده، اگر مردی ظرف مهلت مقرر یک ماهه، رجوع از طلاق را ثبت نکند، عمل او جرم می باشد و ضمن الزام به ثبت رجوع به پرداخت جزای نقدی درجه پنج (٨٠ تا ١٨٠ میلیون ریال) یا حبس تعزیری درجه هفت (٩١ روز تا ٦ ماه) محکوم می شود. مطابق با ماده 49 قانون حمایت خانواده 1391:

"چنانچه مردی بدون ثبت در دفاتر رسمی به ازدواج دائم، طلاق یا فسخ نکاح اقدام یا پس از رجوع تا یک ماه از ثبت آن خودداری یا در مواردی که ثبت نکاح موقت الزامی است از ثبت آن امتناع کند، ضمن الزام به ثبت واقعه به پرداخت جزای نقدی درجه پنج و یا حبس تعزیری درجه هفت محکوم می شود. این مجازات در مورد مردی که از ثبت انفساخ نکاح و اعلام بطلان نکاح یا طلاق استنکاف کند نیز مقرر است."