ماده ۴۲۶ ‌قانون آیین دادرسی دادگاه‌های عمومی و انقلاب (‌در امور مدنی)

نسبت به احکامی که قطعیت یافته ممکن است به جهات ذیل درخواست اعاده دادرسی شود:

۱- موضوع حکم، مورد ادعای خواهان نبوده باشد.

۲- حکم به میزان بیشتر از خواسته صادر شده باشد.

۳- وجود تضاد در مفاد یک حکم که ناشی از استناد به اصول یا به مواد متضاد باشد.

۴- حکم صادره با حکم دیگری در خصوص همان دعوا و اصحاب آن، که قبلاً توسط همان دادگاه صادر شده است متضاد باشد بدون آنکه سبب قانونی موجب این مغایرت باشد.

۵- طرف مقابل درخواست‌کننده اعاده دادرسی حیله و تقلبی به کار برده که در حکم دادگاه مؤثر بوده است.

۶- حکم دادگاه مستند به اسنادی بوده که پس از صدور حکم، جعلی بودن آنها ثابت شده باشد.

۷- پس از صدور حکم، اسناد و مدارکی به دست آید که دلیل حقانیت درخواست‌کننده اعاده دادرسی باشد و ثابت شود اسناد و مدارک یاد شده در جریان دادرسی مکتوم بوده و در اختیار متقاضی نبوده است.


مهسا باقری | وکیل پایه یک دادگستری

تفسیر ماده 426 قانون آیین دادرسی مدنی:

1- منظور از بند 1 ماده 426 قانون آیین دادرسی مدنی آن است که دادگاه نسبت به موضوعی حکم صادر نموده باشد که مورد ادعای خواهان دعوا نبوده باشد. این حکم در صورت قطعیت، قابل اعاده دادرسی بدین جهت خواهد بود. 

2- منظور از بند 2 ماده 426 قانون آیین دادرسی مدنی و صدور حکم بیش از خواسته خواهان، آن است که خواسته دعوا پول رایج ایران مانند ده میلیون ریال و یا پول خارجی مانند هزار یورو باشد و یا آنکه یک‌ مال کلی باشد (مانند 1000 کیلوگرم گندم) باشد و دادگاه آگاهانه در رای خویش، بیش از مبلغ یا میزانی که خواهان در ردیف خواسته دادخواست قید کرده، رای صادر نموده باشد.

3- منظور از بند 3 ماده 426 قانون آیین دادرسی مدنی آن است که در آن بخش از حکم که موضوع مورد اختلاف طرفین بموجب آن حل و فصل می‌گردد، تضاد وجود داشته باشد.

4- منظور از بند 4 ماده 426 قانون آیین دادرسی مدنی آن است که سابقاً حکمی مخالف و متضاد با حکم فعلی، در خصوص موضوع دعوا، صادر شده باشد بنابراین اگر تضاد بین حکم و قرار باشد، این جهت محقق نمی‌شود. (صدور دو حکم مغایر از یک دادگاه (یک یا چند شعبه از یک حوزه قضایی) با موضوع واحد، سبب واحد و اصحاب واحد)

در این خصوص زمانی می‌توان به استناد بند 4 ماده 426 قانون آیین دادرسی مدنی، به جهت صدور احکام متضاد اعاده دادرسی نمود که هر دو حکم قطعی باشند. لذا امکان اعاده دادرسی به این جهت، در خصوص یک حکم قطعی و یک حکم غیرقطعی ممکن نمی‌باشد. چنانچه از حکم موخر به جهت بند 4 ماده 426 قانون آیین دادرسی مدنی اعاده دادرسی شود، رای موخر نقض می‌گردد و رای اول به اعتبار خود باقی می‌ماند.

5- منظور از بند 5 ماده 426 قانون آیین دادرسی مدنی آن است که از سوی طرف مقابل اعاده دادرسی، حیله (فریب، نیرنگ و ...) و تقلبی بکار رود که باعث تاثیر در حکم صادره گردیده و بدین جهت، حقی از متقاضی اعاده دادرسی تضییع شود. به عنوان مثال احد از طرفین دعوی با گواهان در ادای شهادت دروغ تبانی کرده‌اند و آن شهادت مؤثر در حکم دادگاه بوده است.

مطلب مرتبط: اعاده دادرسی به جهت حیله و تقلب در تحصیل حکم

6- منظور از بند 6 ماده 426 قانون آیین دادرسی مدنی آن است که دادگاه مستند به سندی، حکمی را صادر نماید و بعد از صدور حکم، مشخص و ثابت شود که آن سند، جعلی بوده است. همچنین اگر مستند حکم حقوقی، سندی بوده باشد که متعاقباً به موجب حکم قطعی کیفری، جعلیت آن سند ثابت شده باشد، شخصی که از حکم حقوقی متضرر شده می‌تواند نسبت به آن درخواست اعاده دادرسی نماید.

مطلب مرتبط: نحوه طرح دعوای اثبات جعلیت سند

7- منظور از بند 7 ماده 426 قانون آیین دادرسی مدنی آن است که پس از صدور حکم قطعی، متقاضی اعاده دادرسی اسناد و مدارک جدیدی را بدست آورد که در جریان دادرسی موجود اما مکتوم بوده‌اند و در اختیار متقاضی اعاده دادرسی نبوده باشد. در خصوص این بند از ماده 426 قانون آیین دادرسی مدنی، علم یا عدم علم محکوم‌علیه به وجود سند تاثیری در اعاده دادرسی ندارد.

8- جهات اعاده دادرسی مندرج در ماده 426 قانون آیین دادرسی مدنی حصری است و درج جهات اعاده دادرسی در دادخواست مربوطه الزامی است. لذا درج جهات در دادخواست اعاده دادرسی، دادگاه را محدود و محصور به آن جهت می‌کند. (برخلاف جهات تجدیدنظر خواهی موضوع ماده 348 قانون آیین دادرسی مدنی و جهات فرجام‌خواهی)

9- اعاده دادرسی به معنای رسیدگی مجدد به یک پرونده (در صورت صدور حکم) به دلیل وجود جهاتی که رسیدگی مجدد را توجیه کند، است.

10- جهات اعاده دادرسی مندرج در ماده 426 قانون آیین دادرسی مدنی حصری است.

11- همچنین درج جهات اعاده دادرسی مورد استنادی، در دادخواست اعاده دادرسی ضروری است. اگر آن جهت اعاده دادرسی وارد نباشد اما رای دچار ایرادات دیگری باشد رای نقض نمی‌شود.

12- امکان اعاده دادرسی نسبت به رای داور وجود ندارد اما اعتراض ثالث نسبت به رای داور ممکن است.


06 آبان 1402 1541
مقالات دعاوی حقوقی
9 ماه قبل 19050
اعاده دادرسی به جهت حیله و تقلب یکی از طرق فوق العاده شکایت از آراء، اعاده دادرسی می باشد که ویژه ی احکام بوده و رسیدگی دوباره به دعوا را نزد مرجع صادرکننده ی حکم مورد درخواست اعاده دادرسی، امکان پذیر می نماید. مقنن در ماده ۴۲۶ قانون آیین دادرسی دادگاههای عمومی و انقلاب در امور مدنی، جهات اعاده دادرسی را عنوان نموده است. در بند ۵ ماده ۴۲۶ قانون فوق الاشاره، مقنن به وجود حیله و تقلب، بعنوان یکی از جهات اعاده دادرسی اشاره نموده است. در این مقاله به بررسی اعاده دادرسی به...
مقالات دعاوی حقوقی
1 سال قبل 9658
نحوه طرح دعوای اثبات جعلیت سند مستنبط از ماده 1284 قانون مدنی، سند شامل هر نوشته ای است که اصحاب دعوا جهت اثبات ادعای خود و یا دفاع در مقابل ادعای مطرح شده، بدان استناد می نمایند. سند به دو دسته عادی و رسمی تقسیم می گردد. هم نسبت به اسناد عادی و هم نسبت به اسناد رسمی می توان ادعای جعل مطرح نمود. جعل بمعنای ساختن و یا دست بردن متقلبانه در یک نوشته، مهر و ... می باشد که بصورت کلی یا جزئی انجام می پذیرد. در صورتی که سندی اعم از رسمی...
مقالات دعاوی حقوقی
2 ماه قبل 2231
مفهوم اعاده دادرسی اعاده دادرسی به معنای رسیدگی مجدد به حکم صادره در یک پرونده به دلیل وجود جهاتی است که رسیدگی مجدد را توجیه کند. اعاده دادرسی یکی از طرق فوق‌العاده شکایت از آرا می‌باشد. در یک تقسیم‌بندی کلی اعتراض به آراء به طرق عادی و طرق فوق‌العاده تفکیک می‌شوند. طرق عادی شکایت از رای به معنی آن است که اعتراض علی‌الاصول محدود به موضوعات و جهات خاصی نیست مانند واخواهی و تجدیدنظر اما طرق فوق‌العاده شکایت از رای، محدود به جهات یا موضوعات خاص است مانند فرجام، اعاده دادرسی و اعتراض ثالث. در...
مقالات دعاوی حقوقی
11 ماه قبل 5335
اعاده دادرسی نسبت به رای داور آراء صادر گردیده از محاکم دادگستری، بنا به شرایطی که در مواد ۴۲۶ الی ۴۴۱ قانون آیین دادرسی مدنی ذکر گردیده است، قابل اعاده دادرسی می باشند. اعاده در لغت به معنی تکرار و از سرگرفتن، دوباره و بازگردانیدن است و دادرسی عبارت از به دادخواهی شخصی رسیدگی کردن است. حال این سوال مطرح می گردد که آیا در خصوص آرای داوری نیز امکان اعاده دادرسی وجود دارد؟ در ارتباط با این مساله، بحث دقیق و جدی مطرح نگردیده است اما میتوان برخی از مسائل قابل تصور یا تحقق...
مقالات دعاوی حقوقی
3 ماه قبل 10647
نحوه شکایت از  قرار تامین خواسته قرار تامین خواسته نوعی قرار تامینی است که بموجب آن دادگاه حسب مورد بنا به درخواست خواهان دعوا، دستور بازداشت خواسته و یا معادل آن را از اموال خوانده صادر می‌نماید و به همین سبب آن را قرار بازداشت اموال نیز می‌نامند. به بیانی دیگر تامین خواسته توقیف پیشاپیش اموال خوانده است تا در صورت پیروزی در دعوی معادل آن مال را از محل مال توقیف شده دریافت کند. تامین خواسته در اموال صادر می‌گردد که 1- عین معین باشد. این عین معین ممکن است منقول یا غیرمنقول باشد...
مقالات دعاوی حقوقی
1 سال قبل 17552
اعاده دادرسی به جهت بدست آمدن اسناد و مدارک مکتوم چگونه است؟ مقصود از اعاده دادرسی ار سرگرفتن و دوباره رسیدگی کردن است. به عبارت دیگر رسیدگی ماهوی مجدد به دعوایی که منتهی به حکم قطعی گردیده، در همان مرچع صادرکننده حکم را اعاده دادرسی گویند. لذا اعاده دادرسی یکی از طرق فوق العاده شکایت از احکام می باشد که بموجب آن امکان رسیدگی مجدد پرونده نزد مرجع صادرکننده حکم قطعی، میسر می گردد. مقنن در ماده 426 قانون آیین دادرسی دادگاههای عمومی و انقلاب در امور مدنی، جهات اعاده دادرسی را احصا نموده است....
نمونه آرای دادگاه ها
1 سال قبل 6789
بازدید کننده بزرگوار، در این مقاله یک نمونه رای اعاده دادرسی به استناد سند مکتوم و تعارض دو حکم برایتان قرار داده ایم تا با نحوه صدور رای در این زمینه آشنا شوید. این نمونه رای که از شعبه 1 دادگاه تجدیدنظر استان مرکزی صادر شده است درباره این موضوعات می باشد: اعاده دادرسی به جهت تعارض دو حکم، بند 4 ماده 426 قانون آیین دادرسی مدنی، اعاده دادرسی به جهت تعارض دو حکم، اعاده دادرسی به استناد سند مکتوم، بند 7 ماده 426 قانون آیین دادرسی مدنی، رای اعاده دادرسی به استناد سند مکتوم مطلب مرتبط: نحوه اعاده...
مقالات دعاوی کیفری
9 ماه قبل 1594
شهادت کذب چیست؟ شرایط تحقق آن کدام است؟ شهادت در زمره ادله اثبات دعوا می‌باشد که در فقه اسلامی از آن با عنوان «بَیِّنه» یاد می‌شود و از قدیمی‌ترین و مهم‌ترین ادله اثبات دعوا قلمداد می‌گردد. شهادتی که از آن با نام شهادت شرعی یاد می‌شود، به شهادتی گفته می‌شود که شرایط مندرج در قانون را داشته باشد. شرایط لازم جهت ادای شهادت شرعی، اعم است از آنکه شهادت می‌بایست شخصی باشد (یعنی آنکه شاهد شخصاً وقوع جرم را دیده باشد)، نزد مقام رسمی دادگاه باشد، لفظی یا کتبی باشد، رعایت نصاب لازم قانونی در...

افزودن دیدگاه

امتیاز شما :

دیدگاه کاربران

عبداله زبردست
02 خرداد 1404
باسلام؛ در دادخواست ابطال رأی داوری به جهت صدور رای داور در خارج از مهلت قانونی سه ماهه. دادگاه در محاسبه مواعد قانونی اشتباه نماید آیا می‌توان به ابن جهت تقاضای قبول اعاده دادرسی به حکم دادگاه نمود. باسپاس