قیم کیست و چه وظایفی دارد؟
قیم کیست؟
قیم نماینده قانونی محجور است که از طرف مقامات صلاحیتدار قضایی در صورت نبودن ولی قهری و وصی او، برای سرپرستی محجور و نگاهداری اموال محجور تعیین می شود. مرجع صلاحیتدار جهت تعیین قیم مطابق با قانون امور حسبی، دادگاه امور سرپرستی می باشد. قیم معمولاً جهت سرپرستی محجور و برای نگهداری اموال او منصوب می گردد. قانون مدنی و نیز قانون امور حسبی شرایط مورد نظر جهت تعیین قیم را تعیین نموده اند. مطابق با ماده 1218 قانون مدنی برای اشخاص ذیل نصب قیم می شود:
- برای صغار که ولی خاص ندارند.
- برای مجانین و اشخاص غیر رشید که جنون یا عدم رشد آنها متصل به زمان صغر آنها بوده و ولی خاص نداشته باشند.
- برای مجانین و اشخاص غیر رشید که جنون یا عدم رشد آنها متصل به زمان صغر آنها نباشد.
نصب قیم برای اشخاص فوق الذکر در صورتی انجام می پذیرد که حکم حجر بواسطه اقتضای مدت تجدیدنظر خواهی یا صدور حکم دادگاه تجدیدنظر به حجر صادر و اعلام شده باشد. (حکم قطعی شده باشد.) همچنین مطابق با ماده 1227 قانون مدنی، محاکم و ادارات و دفاتر اسناد رسمی تنها شخصی را به قیمومت می شناسند که نصب او مطابق قانون توسط دادگاه خانواده (دادگاه امور سرپرستی) به عمل آمده باشد.
با توجه به آنکه محجورین (صغار، مجانین و اشخاص غیر رشید) نمی توانند منافع مالی خود را حفظ و اداره نمایند و در جهت رفع ضرر از آنها، قانون آنها را تحت سرپرستی دیگران قرار داده است. آن چنان که ماده 1217 قانون مدنی بیان داشته است که اداره اموال صغار و مجانین و اشخاص غیر رشید به عهده ولی یا قیم آنان است.
با توجه به مواد 59 و 73 قانون امور حسبی یکی از وظایف دادستان پیشنهاد نصب و عزل قیم از دادگاه خانواده پس از انجام تحقیقات مقدماتی است، لذا دادستان پس از اطلاع بر وجود محجوری که ولی قهری (پدر یا جد پدری) ندارد، مطابق با وظیفه اداری خود اقدام به نگهداری دارایی و اموال محجور می نماید. حال چنانچه شخصی خود را وصی بر امور محجور می داند برای اثبات وصایت خود به دادستان مراجعه می کند. در صورتی که دادستان با آن موافقت کرد، دیگر خود (دادستان) از دخالت در امور محجور اجتناب می ورزد. لکن در صورت عدم پذیرش ادعای شخص، مدعی وصایت می تواند برای صحت ادعای خود به دادگاه خانواده صالح (مطابق با ماده 48 قانون امور حسبی) مراجعه و درخواست رسیدگی و تصدیق وصایت را نماید. چنانچه پس از رسیدگی ادعای شخص، وصایت وصی در دادگاه تصدیق شد، دادستان حق مداخله در امور وی را ندارد. این موضوع در ماده 73 قانون امور حسبی بیان شده است.
بیشتر بخوانید: پایان دوران محجوریت و آثار حقوقی آن
تکالیف و وظایف قیم چیست؟
تکالیف و وظایف قیم، مانند ولی قهری و وصی دارای وسعت نیست و علت این امر آن است که روابط عاطفی و خونی میان ولی خاص و محجور سبب می گردد بطور طبیعی مصلحت مولی علیه را رعایت نمایند و نیازی به نظارت و دخالت مقامات حکومتی و قضایی نیست اما در مورد قیم که ممکن است شخص بیگانه مورد اعتماد باشد، روابط خونی و عاطفی بطور طبیعی وجود ندارد. بنابراین احتیاط ایجاب می کند که قیم در بعضی از تصرفات مهم و یا در مواردی که در معرض اتهام قرار می گیرد، تحت نظارت دادستان انجام شود بدون اجازه دادستان عمل او نافذ نباشد. مطابق با ماده 74 قانون امور حسبی، وظیفه قیم از تاریخی که سمت قیمومت به او اطلاع داده می شود آغاز می گردد.
ماده 1235 قانون مدنی وظیفه و تکالیف قیم را بر دو دسته تقسیم نموده است و مقرر نموده: «مواظبت شخص مولی علیه و نمایندگی قانونی او در کلیه امور مربوطه به اموال و حقوق مالی او با قیم است.» همچنین ماده 79 قانون امور حسبی تربیت و اصلاح محجور را نیز از عمده وظایف قیم برشمرده است. ماده 79 قانون امور حسبی عنوان داشته است: «قیم باید در تربیت و اصلاح حال محجور سعی و اهتمام نماید و در امور او رعایت مصلحت را بنماید.»
لذا بنابر مراتب پیش گفته نگاهداری و مواظبت و تربیت مولی علیه و اداره و نگاهداری از اموال و حفظ حقوق مالی مولی علیه از تکالیف و وظایف قیم می باشد که می بایست تحت نظارت دادستان انجام گیرد.
امیدواریم مطالب برای شما مفید بوده باشد. لطفا مطالب را با دوستان خود به اشتراک بگذارید و با امتیاز دادن به مطالب، ما را در جهت بهبود و تولید هر چه بیشتر مطالب یاری فرمایید. همچنین می توانید نظرات یا سوالات خود را در بخش دیدگاه ها مطرح نمایید در اسرع وقت به سوالات شما پاسخ داده خواهد شد.
افزودن دیدگاه
دیدگاه کاربران