مرجع صالح جهت رسیدگی به جرم توهین کدام است؟
مرجع صالح جهت رسیدگی به جرم توهین
مرجع صالح جهت رسیدگی به جرم توهین کدام است؟
واژه توهین در لغت بمعنای خوار و خفیف کردن می باشد. مطابق با تعاریف مندرج در قانون مجازات اسلامی، توهین به جرمی گفته می شود که شامل هر گفتار، رفتار، عمل یا نوشتاری است که به نحوی موجب ضعیف کردن حیثیت کسی در منظر افراد متعارف و معمولی جامعه گردد. در تحقق جرم توهین، صرف توهین نمودن به افراد کافی است حتی اگر نتیجه مورد نظر مجرم محقق نشود. توهین در زمره جرائم علیه حیثیت معنوی اشخاص می باشد که قانونگذار در قانون مجازات اسلامی برای آن مجازات تعیین نموده است. اصولاً به جرم توهین در دادگاه کیفری دو رسیدگی می شود اما بر این اصل استثنائاتی وارد است که دادگاهی به غیر از دادگاه کیفری دو، به این جرم رسیدگی می نماید. در مقاله حاضر سعی می گردد به تفصیل در خصوص مرجع صالح جهت رسیدگی به جرم توهین پرداخته شود.
مطلب مرتبط: جرم توهین به اشخاص عادی (توهین ساده)
مرجع صالح جهت رسیدگی به جرم توهین
همانگونه که در ابتدای مقاله عرض گردید به اتهام توهین اصولاً در دادگاه کیفری دو رسیدگی می شود که البته بر این اصل، استثنائاتی وارد است که دادگاه دیگری به جز دادگاه کیفری دو، به این جرم رسیدگی نماید. این موارد عبارتند از:
1) در صورتی که افراد کمتر از 18 سال شمسی، مرتکب جرم توهین به رهبری شوند، به اتهام آنها در دادگاه اطفال و نوجوانان رسیدگی خواهد شد نه دادگاه انقلاب (مستنبط از ماده ۳۰۴ قانون آیین دادرسی کیفری). ناگفته نماند که اگر یک فرد بالغ کمتر از 18 سال، مرتکب یکی از جرائم مندرج در ماده 302 قانون آیین دادرسی کیفری مانند توهین مطبوعاتی، سیاسی و ... شود به جرم او در دادگاه کیفری یک ویژه نوجوانان رسیدگی خواهد شد.
2) در صورتی که یک فرد نظامی به فرد یا افراد غیر نظامی توهین نماید یا بالعکس، به این جرم در دادگاه کیفری دو رسیدگی می شود اما توهین افراد نظامی به یکدیگر، بدان علت که از جرائم خاص نظامی محسوب می شود، در دادگاه نظامی رسیدگی خواهد شد. (مستنبط از مواد ۴۸ و ۴۹ قانون مجازات جرائم نیروهای مسلح)
بیشتر بخوانید: توهین ارتجالی به چه معناست؟
3) به کلیه جرائم ارتکابی از سوی روحانیون، در دادگاه ویژه روحانیت رسیدگی می گردد. (مستنبط از بند ج ماده 2 آیین نامه دادسراها و دادگاه های ویژه روحانیت)
4) توهین یا افتراء به رؤسای سه قوه، رئیس مجمع تشخیص مصلحت نظام، معاونان رئیس‌جمهور، وزرا، نمایندگان مجلس شورای اسلامی، نمایندگان مجلس خبرگان و اعضای شورای نگهبان به واسطه مسئولیت آنان در صورتی که با هدف اصلاح کشور و بدون قصد مقابله با اساس نظام باشد، جرمی سیاسی می باشد که به این جرم در دادگاه کیفری یک رسیدگی خواهد شد نه دادگاه کیفری دو. ذکر این نکته حائز اهمیت است که به جرم توهین به رؤسای سه قوه، در حالت عادی در دادگاه کیفری دو رسیدگی می گردد (اگر به منظور اصلاح امور کشور صورت نگرفته باشد).
مطلب مرتبط: صلاحیت دادگاه کیفری دو در رسیدگی به جرائم
5) توهین به پیامبر اکرم و دیگر انبیای الهی، حضرت زهرا و ائمه معصومین، سب النبی بوده که رسیدگی بدان در صلاحیت دادگاه کیفری یک می باشد.
6) مستنبط از بند ب ماده ۳۰۳ قانون آیین دادرسی کیفری، رسیدگی به جرم توهین به مقام معظم رهبری و امام خمینی، در صلاحیت دادگاه انقلاب می باشد اما رسیدگی به جرائم تهدید، افترا و نشر اکاذیب به مقام معظم رهبری در صلاحیت دادگاه کیفری دو می باشد چراکه دادگاه انقلاب، مرجعی استثنایی می باشد. ذکر این نکته حائز اهمیت است که اگر توهین به مقام معظم رهبری از طریق مطبوعات صورت بگیرد، با توجه به موارد مندرج در مواد ۲۹۷ و ۳۰۵ قانون آیین دادرسی کیفری، رسیدگی به جرائم مطبوعاتی و سیاسی مطلقاً در صلاحیت دادگاه کیفری یک می باشد.
بیشتر بخوانید: توهین مشدد به اعتبار وسیله ارتکاب چیست؟
7) در ارتباط با توهین به قومیت ها لازم به توضیح است که هر کس با قصد ایجاد خشونت یا تنش در جامعه و یا با علم به وقوع آن به قومیت های ایرانی یا ادیان الهی یا مذاهب اسلامی مصرح در قانون اساسی توهین نماید، چنانچه مشمول حد نباشد و منجر به خشونت یا تنش شده باشد به حبس و جزای نقدی درجه پنج یا یکی از آن دو محکوم و در غیر این صورت به حبس و جزای نقدی درجه شش یا یکی از آن دو محکوم می شود (ماده ۴۹۹ مکرر قانون مجازات اسلامی). توضیح دیگر آنکه رسیدگی به این جرم در صلاحیت دادگاه انقلاب می باشد.
امیدواریم مطالب برای شما مفید بوده باشد. لطفا مطالب را با دوستان خود به اشتراک بگذارید و با امتیاز دادن به مطالب، ما را در جهت بهبود و تولید هر چه بیشتر مطالب یاری فرمایید. همچنین می توانید نظرات یا سوالات خود را در بخش دیدگاه ها مطرح نمایید در اسرع وقت به سوالات شما پاسخ داده خواهد شد.
افزودن دیدگاه
دیدگاه کاربران
فائزه عسکرپور.دانشنامه ارشدحقوق جرمشناسی کرمان
فائزه عسکرپور.
فائزه عسکرپور.