نحوه طرح دعوای اجازه ازدواج دختر باکره بدون اجازه پدر توسط دادگاه
اجازه ازدواج دختر باکره بدون اجازه پدر توسط دادگاه
اجازه ازدواج دختر باکره بدون اجازه پدر توسط دادگاه
مطابق با قانون و عرف موجود در جامعه، پسر این حق را دارد که آزادانه و بدون اجازه پدر خود، مبادرت به ازدواج نماید اما دختر باکره، جهت ازدواج نیاز به اجازه پدر یا جد پدری دارد. پر واضح است که پدر یا جد پدری هم نمی توانند بدون عذرموجه از ازدواج دختر ممانعت بعمل آورند. از دیدگاه فقها اگر پدر برخلاف مصلحت واقعی دخترش، مانع ازدواج او شود، از موارد سقوط ولایت در اذن یا اجازه او می باشد. در مقاله حاضر سعی می گردد به تفصیل در خصوص نحوه طرح دعوای اجازه ازدواج دختر باکره بدون اجازه پدر توسط دادگاه مطابق با قانون مدنی پرداخته شود.
مطلب مرتبط: نمونه رای اذن در ازدواج به علت ممانعت پدر
شرایط طرح دعوای اجازه ازدواج دختر باکره بدون اجازه پدر توسط دادگاه
جهت طرح دعوای اجازه ازدواج دختر باکره بدون اجازه پدر توسط دادگاه لازم است که اولاً دختر، باکره بوده باشد چراکه اگر به هر دلیلی دختر، بکارت خود را از دست داده باشد، ولایت پدر و جد پدری ساقط شده و اجازه آنها منتفی می باشد. ثانیاً برای دادگاه این امر ثابت شود که پسر وضع قابل قبولی دارد و پدر و جد پدری بدون عذرموجه و قابل قبولی مخالفت می نمایند و دادگاه جهت بررسی وضعیت مالی، خانوادگی، شغلی، اخلاقی و ... پسر تحقیقات لازم را انجام داده باشد. دعوای اجازه ازدواج دختر باکره بدون اجازه پدر توسط دادگاه در زمره دعاوی غیرمالی بوده که هزینه دادرسی آن بر همین اساس پرداخت می شود. دادگاه صالح جهت طرح دعوای اجازه ازدواج دختر باکره بدون اجازه پدر توسط دادگاه، دادگاه خانواده محل اقامت پدر می باشد. خواهان دعوای اجازه ازدواج دختر باکره بدون اجازه پدر توسط دادگاه، دختر بوده و خواندگان دعوا، پدر دختر و کسی که دختر قصد ازدواج با او را دارد، می باشند.
بیشتر بخوانید: عدم امکان ازدواج با محارم به عنوان یکی از موانع ازدواج
نکات مهم در طرح دعوای اجازه ازدواج دختر باکره بدون اجازه پدر توسط دادگاه
1- اگر پدر یا جد پدری فوت نموده یا محجور باشند، دختر جهت ازدواج، تنها با اختیار خود و بدون اجازه هیچ کسی می تواند اقدام نماید. حال اگر دختری پس از طلاق هم چنان باکره باشد، جهت ازدواج مجدد، نیازمند اجازه پدر یا جد پدری می باشد چراکه ملاک عمل، باکره بودن دختر است. در ارتباط با اذن پدر یا جد پدری جهت ازدواج دختر باکره، اداره کل حقوقی قوه قضاییه در نظریه مشورتی شماره: 7/99/225 شماره پرونده: 99-9/8-225 ح تاریخ نظریه: 1399/02/31 در پاسخ به سوال: «آیا بالغه رشیده در شرایطی که پدر و جد پدری وی فوت نموده اند میتواند به اختیار خود ازدواج نماید و چنانچه پاسخ منفی است با اذن و اجازه چه کسی میتواند ازدواج نماید؟» بیان داشته است:
«لزوم استیذان از ولی برای نکاح دختر رشیده باکره موضوع ماده 1043 قانون مدنی خلاف اصل است و در اعمال این حکم باید به قدر متیقن اکتفاء شود؛ بنابراین در فرضی که پدر و جد پدری فوت کرده اند، و با عنایت به اینکه اعمال این حکم فقط برای ولی قهری پیشبینی شده است و از طرفی اصل عدم لزوم استیذان است بنابراین در فرض سوال ازدواج دختر رشیده باکره نیاز به اذن شخص دیگری ندارد.»
2- مقنن در ماده 1043 قانون مدنی، بصورت مطلق و بدون هیچ گونه شرطی، به واژه نکاح اشاره نموده است بنابراین هم در نکاح دائم و هم در نکاح موقت، اجازه پدر یا جد پدری در ازدواج دختر باکره ضرورت دارد.
3- ولایت پدر و پدر بزرگ در عرض هم اند نه در طول یکدیگر بنابراین اگر پدری مخالف ازدواج دختر باکره خود باشد اما پدربزرگ با آن ازدواج موافق باشد، دختر دیگر نیازی به اجازه پدر ندارد و با اجازه پدربزرگ می تواند بدون مراجعه به دادگاه ازدواج کند. همچنین با ملاک ماده 108 قانون مدنی اذن پدر و جد پدری پیش از انعقاد نکاح قابل رجوع است.
4- مستنبط از ماده 1043 قانون مدنی، در صورتی که پدر یا جد پدری برخلاف مصلحت دختر، با ازدواج وی با مرد مورد علاقه اش مخالفت نمایند، دختر می تواند از طریق دادگاه صالح نسبت به اخذ اجازه ازدواج اقدام نماید. لذا حق ولی مطلق نبوده و مقید به عدم سوء استفاده وی از این حق است.
5- اگر دختر باکره ای بدون اجازه پدر یا جد پدری خویش ازدواج کند، هر چند که صراحتاً مقنن در این خصوص مطلبی بیان ننموده است، اما پر واضح است که ثبت چنین ازدواجی، توسط سردفتر (دفاتر رسمی ازدواج) ممنوع است. حال اگر با این شرایط، دختر ازدواج کند، بدلیل آنکه اذن پدر یا تنفیذ او وجود ندارد امکان صدور حکم مبنی بر ثبت ازدواج وجود ندارد مگر آنکه شرایط موجود در ماده 1044 قانون مدنی وجود داشته باشد.
نکته مهم و قابل توجه آن است که اجازه پدر یا جد پدری، شرط کمال عقد می باشد و جزء شرایط صحت عقد نیست بنابراین اگر پدری به جهت عدم تنفیذ، مدعی بطلان عقد ازدواج باشد، خود او خواهان دعوا خواهد بود.
6- پدر در جلسه رسیدگی مکلف است که تمامی دلایل خود را دال بر مخالفت با ازدواج دختر بیان نماید. دادگاه با بررسی همه جوانب موضوع و با انجام تحقیقات محلی از طریق کلانتری محل اقامت پسر، استماع شهادت شهود و استماع صحبت های طرفین دعوا، النهایه اگر دلایل مخالفت پدر را موجه تشخیص دهد، دعوای دختر را رد می نماید اما اگر دلایل پدر یا جد پدری را غیر موجه بداند، حکم به اجازه ازدواج دختر بدون اذن ولی قهری وی می دهد.
همچنین در خصوص میزان مهریه دختر، اداره کل حقوقی قوه قضاییه در نظریه مشورتی شماره: 7/98/205 شماره پرونده: 98-76-205 ح تاریخ نظریه: 1398/03/13 در پاسخ به سوال: «در مواردی که مطابق مواد 1043 و 1044 قانون مدنی دادگاه اجازه ازدواج دختر باکره ای را می دهد آیا مقدار مهر را دادگاه باید تعیین کند یا اینکه دختر و پسری که می خواهند با یکدیگر ازدواج کنند به صورت توافقی می توانند به هر میزان که بخواهند مهر را تعیین کنند و دادگاه حق تغییر در مقدار مهر تعیین شده را ندارد؟» بیان داشته است:
«در فرضی که دختر باکره برای اخذ اجازه ازدواج در اجرای ماده 1043 قانون مدنی به دادگاه مراجعه می نماید، دادگاه در مورد میزان مهریه دخالتی نمی کند؛ زیرا بر اساس منطوق ماده 1043 قانون مدنی آنجا که اعلام گردیده: «... دختر می تواند با معرفی کامل مردی که می خواهد با او ازدواج نماید و شرایط نکاح و مهری که بین آن ها قرار داده شده...»، مشخص می گردد که مهریه مورد نظر، مهریه ای است که دختر و مردی که می خواهد با او ازدواج کند در مورد آن به توافق رسیده اند.»
بیشتر بخوانید: شرایط ازدواج دختر بدون اذن پدر
7- دکتر صفایی معتقدند که اگر بکارت دختر در اثر اتفاقاتی از قبیل، ورزش، عمل جراحی و ... زائل شده باشد او در حکم باکره محسوب و جهت ازدواج نیازمند اذن ولی قهری خواهد بود.
8- قانونگذار شرایطی را مقرر نموده است که بموجب آن دختر می تواند حتی پس از ازدواج نیز دعوای اثبات زوجیت و الزام به ثبت نکاح به علت غیر باکره بودن یا عدم اجازه پدر بدون عذر موجه را مطرح نماید.
امیدواریم مطالب برای شما مفید بوده باشد. لطفا مطالب را با دوستان خود به اشتراک بگذارید و با امتیاز دادن به مطالب، ما را در جهت بهبود و تولید هر چه بیشتر مطالب یاری فرمایید. همچنین می توانید نظرات یا سوالات خود را در بخش دیدگاه ها مطرح نمایید در اسرع وقت به سوالات شما پاسخ داده خواهد شد.
افزودن دیدگاه
دیدگاه کاربران