تفاوت بطلان و فسخ قرارداد
تفاوت بطلان و فسخ قرارداد
قراردادها بنا بر اراده طرفین قرارداد و همچنین در چارچوب قوانین و مقررات تنظیم می گردند و بسته به موضوع قرارداد، دارای شرایط و ویژگی هایی می باشند که طرفین ملزم به رعایت مفاد آن می باشند. اما گاهی اوقات ممکن است اتفاقاتی رخ دهد و یا اینکه تخلفاتی صورت بگیرد که در این شرایط، قرارداد دچار بطلان یا فسخ گردد. در این مقاله سعی میگردد که به تفصیل در مورد تفاوت های میان بطلان و فسخ قرارداد اشاره گردد.
بطلان قرارداد چیست؟
بطلان قرارداد به معنای این است که از ابتدا قراردادی که بین طرفین منعقد گردیده است، فاقد اعتبار و اثر حقوقی بوده و به عبارتی اصلا وجود خارجی پیدا نکرده است. فی الواقع مانند این است که هیچگونه قراردادی میان طرفین از ابتدا بوجود نیامده است. مانند اینکه اگر در یک قرارداد خرید و فروشی مشخص گردد که بیع جاری شده از ابتدا باطل بوده است، فروشنده باید ثمن را مسترد نماید و خریدار می بایست مورد معامله را مسترد بنماید.
مواردی که سبب بطلان قرارداد میشوند عبارتند از:
- زمانی که هر یک از طرفین معامله، فاقد اهلیت قانونی لازم در زمان معامله باشند مانند اینکه یکی از طرفین محجور (مجنون، صغیر، سفیه و …) باشد در اینصورت اگر قراردادی در آن زمان منعقد گردد، آن قرارداد باطل می باشد.
- زمانی که هر یک از طرفین دارای انگیزه نامشروع جهت تنظیم قرارداد باشند و انگیزه و نیت خود از تنظیم قرارداد را در آن ذکر نمایند، در اینصورت نیز شامل بطلان قرارداد می شود.
مطلب مرتبط: تفاوت میان دعوای اعلام بطلان معامله و دعوای ابطال قرارداد
فسخ قرارداد
در فسخ قرارداد، شرایطی بوجود می آید که یکی از طرفین، میتواند قرارداد را بصورت یکطرفه فسخ نماید و جهت انجام این کار نیازی به توافق طرف مقابل ندارد. آثار عقدی که فسخ میشود، تا لحظه فسخ، از سوی کسی که حق فسخ دارد، باقی می ماند.
تفاوت میان بطلان و فسخ قرارداد
در بطلان قرارداد، قرارداد فاقد اثر و اعتبار حقوقی می باشد اما در فسخ، آثار قرارداد از زمان انعقاد تا زمان فسخ، باقی می ماند. بطور مثال فرض کنید یک قرارداد اجاره یک ملک تجاری، بین موجر و مستاجر با مبلغ اجاره ماهیانه ٥٠٠ هزار تومان منعقد میگردد و در قرارداد قید میگردد که هر یک از طرفین در هر زمان میتواند قرارداد را فسخ نماید. مستاجر اجاره یکساله را به موجر پرداخت می نماید (٦ میلیون تومان). بعد از گذشت ٦ ماه مستاجر تصمیم میگیرد قرارداد را فسخ کند در اینصورت موجر می بایست سه میلیون تومان اجاره بها را به مستاجر عودت نماید اما اگر مشخص گردد که قرارداد از ابتدا باطل بوده است در اینصورت موجر باید ٦ میلیون تومان را به مستاجر عودت داده و مستاجر نیز بابت ٦ ماه اجاره، باید اجرت المثل طبق نظر دادگاه به موجر پرداخت نماید.
در فسخ قرارداد، حتما می بایست فسخ از سوی طرف قراردادی که خواهان فسخ است، اعلام شود و تا زمانی که فسخ اعلام شود، قرارداد دارای اثر حقوقی خواهد بود اما بطلان قرارداد در اثر وجود یکسری از شرایط خود به خود ایجاد میشود و نیازی به اعلام ندارد.
جهت مشاوره حقوقی با وکیل پایه یک دادگستری به صفحه تماس با ما مراجعه فرمائید.