تفاوت میان دعوای اعلام بطلان معامله و دعوای ابطال قرارداد
نحوه صحیح طرح دعوای اعلام بطلان معامله و دعوای ابطال قرارداد
زمانی که معامله یا قراردادی میان طرفین منعقد می گردد و بعد از انجام آن معامله یا قرارداد، مشخص می گردد که یک یا بعضی از شروط اساسی در مورد صحت معاملات در آن وجود نداشته است، لازم است بدانید که در این مورد با توجه به شرایط تنظیم معامله، باید دعوای اعلام بطلان معامله یا دعوای ابطال قرارداد، مطرح گردد تا بتوانید در دادگاه صالح به حق خود برسید و دعوای شما توسط دادگاه، رد نگردد.
بیشتر بخوانید: عوامل بطلان معامله کدامند؟
اصل صحت قراردادها
مطابق با این اصل، هر قراردادی که تنظیم می گردد، محمول بر صحت تلقی می شود و بنابراین، کسی که مدعی است قرارداد، خلاف اصول تنظیم شده است و صحیح نیست، می بایست در مقام مدعی، با آوردن ادله مناسب، ادعای خود مبنی بر بی اعتباری قرارداد، را ثابت نماید.
مطلب مرتبط: بررسی موانع اجرای قرارداد
دعوای ابطال قرارداد یا اعلام بطلان قرارداد
اگر دلایل کافی در جهت بی اعتباری و باطل بودن قرارداد وجود داشته باشد، با دانستن تفاوت میان دو دعوای اعلام بطلان معامله و دعوای ابطال قرارداد، میتوان تصمیم درست را در انتخاب موضوع دعوا اتخاذ نمود.
دعوای اعلام بطلان قرارداد زمانی باید مطرح گردد که مشخص شود قرارداد تنظیم شده از ابتدا باطل بوده و فاقد شروط ذکر شده در ماده ١٩٠ قانون مدنی می باشد. ماده ١٩٠ قانون مدنی بیان نموده است:
"برای صحت هر معامله شرایط ذیل اساسی است:
- قصد طرفین و رضای آنها
- اهلیت طرفین
- موضوع معین که مورد معامله باشد
- مشروعیت جهت معامله"
بنابراین مطابق با ماده فوق مشخص میگردد که اگر در قراردادی مشخص شود که یکی از طرفین یا هر دوی آنها در زمان قرارداد اهلیت یا رضایت نداشته و یا اینکه موضوع قرارداد مشخص نبوده و یا جهت معامله مشروعیت نداشته، می بایستی دعوای "اعلام بطلان قرارداد" در دادگاه عمومی حقوقی صالح مطرح گردد. مطابق با قانون اینگونه دعاوی از اساس، باطل می باشد و می بایست اعلام بطلان آنان از دادگاه درخواست شود چراکه منطقی نیست تقاضای ابطال معامله ای را کرد که از ابتدا باطل بوده است، تنها راه، اعلام بطلان آن معامله می باشد. ماده ٣٤٨ قانون مدنی بیان میدارد:
"بیع چیزی که خرید و فروش آن قانوناً ممنوع است و یا چیزی که مالیت و یا منفعت عقلائی ندارد یا چیزی که بایع قدرت بر تسلیم آن ندارد باطل است مگر این که مشتری خود قادر بر تسلّم باشد."
ماده ٣٥٣ قانون مدنی بیان میدارد:
"هرگاه چیز معین به عنوان جنس خاصی فروخته شود و در واقع از آن جنس نباشد بیع باطل است و اگر بعضی از آن از غیر جنس باشد نسبت به آن بعض باطل است و نسبت به مابقی مشتری حق فسخ دارد."
مطلب مرتبط: چگونه می توان انجام معامله به قصد فرار از دین را فسخ نمود؟
دعوای ابطال قرارداد
دعوای ابطال قرارداد زمانی مطرح می شود که قرارداد در زمانی که تنظیم شده، دارای شرایط اساسی مقرر در ماده ١٩٠ قانون مدنی (روابط اساسی صحت معاملات) بوده است، اما بعدا معلوم می شود که در زمان عقد عیب یا ایرادی پنهان بوده و یا اینکه طرفین به آن توجهی نکرده اند. بطور مثال اگر وکیل خارج از حدود اختیارات موکل خود معامله ای کند، باید دعوای ابطال قرارداد مطرح گردد. نکته: اگر در نتیجه یک قرارداد، سند رسمی تنظیم شود و بعداً مشخص گردد که باید دعوای اعلان بطلان معامله یا دعوای ابطال قرارداد در دادگاه مطرح شود، می بایست در ستون خواسته در دادخواست اینگونه نوشته شود: ١) تقاضای اعلام بطلان معامله یا ابطال قرارداد ٢) ابطال سند رسمی شماره ...
مطلب مرتبط: تایید بطلان معامله بدلیل نامشروع بودن جهت
مدارک مورد نیاز در طرح دعوای اعلام بطلان معامله یا دعوای ابطال قرارداد
- تصویر مصدق قرارداد
- تصویر مصدق سند مالکیت (در صورت موجود بودن)
- تصویر مصدق کارت ملی
- استشهاديه شهود (اختیاری)
- معاینات محلی (اختیاری)
- ارجاع به کارشناسی (اختیاری)
دادگاه صالح در رسیدگی به دعوای اعلام بطلان معامله یا دعوای ابطال قرارداد
اگر موضوع قرارداد، مال غیرمنقول مثل ملک باشد، دادگاه صالح، دادگاهی است که ملک در حوزه آن واقع شده است اما اگر موضوع قرارداد، مال منقول مثل ماشین باشد، دادگاه صالح، دادگاه محل اقامت خوانده یا محل انجام تعهد یا محل وقوع عقد، می باشد.
امیدواریم مطالب برای شما مفید بوده باشد. لطفا مطالب را با دوستان خود به اشتراک بگذارید و با امتیاز دادن به مطالب، ما را در جهت بهبود و تولید هر چه بیشتر مطالب یاری فرمایید. همچنین می توانید نظرات یا سوالات خود را در بخش دیدگاه ها مطرح نمایید در اسرع وقت به سوالات شما پاسخ داده خواهد شد.
افزودن دیدگاه
دیدگاه کاربران
مهدی