ماده ۳۰۲ قانون آیین دادرسی کیفری

به جرائم زیر در دادگاه کیفری یک رسیدگی می‌شود:

الف- جرائم موجب مجازات سلب حیات؛

ب- جرائم موجب حبس ابد؛

پ- جرائم موجب مجازات قطع عضو یا جنایات عمدی علیه تمامیت جسمانی با میزان نصف دیه کامل یا بیش از آن؛

ت- جرائم موجب مجازات تعزیری درجه سه و بالاتر؛

ث- جرائم سیاسی و مطبوعاتی.


مهسا باقری | وکیل پایه یک دادگستری

تفسیر ماده 302 قانون آیین دادرسی کیفری:

1- صلاحیت دادگاه کیفری یک به عنوان مرجعی اختصاصی براساس نوع جرم تعیین می‌شود و به جرائم مقرر در ماده 302 قانون آیین دادرسی کیفری رسیدگی می‌نماید. این دادگاه به عنوان یک مرجع اختصاصی نسبت به سایر دادگاه‌ها دارای صلاحیت ذاتی مستقل بوده و مطلقاً خق رسیدگی به جرائمی را که در صلاحیت دادگاه‌های انقلاب، نظامی، اطفال و نوجوانان و ویژه روحانیت است را نخواهد داشت. (برگرفته از کتاب دوره پیشرفته آیین دادرسی کیفری دکتر بهداد کامفر)

2- جرائم مستوجب مجازات قطع عضو عبارتند از سرقت حدی و محاربه که دادگاه کیفری تنها صلاحیت رسیدگی به اتهام اول (سرقت حدی) را دارد و رسیدگی به اتهام محاربه بر عهده دادگاه انقلاب است.

3- در مواردی که جرمی دارای دو مجازات حبس و جزای نقدی باشد، ملاک برای تعیین درجه مجازات، درجه حبس است (آرای وحدت رویه 744 مورخه 19-08-1394 و 807 مورخه 14-11-1399 هیات عمومی دیوان عالی کشور). لذا در فرضی که جرمی دارای دو مجازات حبس درجه چهار و جزای نقدی درجه یک باشد، این جرم یک جرم درجه چهار محسوب شده و رسیدگی به آن در صلاحیت دادگاه کیفری دو است.

4- جرم مطبوعاتی، وصف خاص ناشی از شیوه ارتکاب یک جرم است. چنانچه جرمی به صورت نشر در مطبوعات یا در هر صورت در قلمرو مطبوعات انجام شود، جرم مطبوعاتی نامیده می‌شود. لذا هر جرمی (اعم از توهین، افترا، نشر اکاذیب و ...) که در فضای مطبوعات اتفاق بیفتد جرم مطبوعاتی خواهد بود. منظور از مطبوعات هم می‌تواند فیزیکی باشد مانند روزنامه، مجله و ... و هم می‌تواند مجازی باشد مانند خبرگزاری ایرنا، فارس و ... به شرط داشتن مجوز از وزارت ارشاد!

رسیدگی به جرم مطبوعاتی در صلاحیت دادگاه کیفری یک مرکز استان محل وقوع جرم، به صورت علنی و با حضور هیئت منصفه خواهد بود.

بیشتر بخوانید: جرم سیاسی چیست؟ شرایط رسیدگی به آن کدام است؟

5- جرم سیاسی موضوع قانون جرم سیاسی مصوب 20-02-1395، جرمی است که اشخاص به قصد اصلاح امور بدون قصد براندازی نظام، جرائم موضوع ماده 2 قانون جرم سیاسی را انجام می‌دهند. قانونگذار قواعد افتراقی در مورد مجرمین سیاسی قرار داده است که از آن جمله می‌توان به صلاحیت دادگاه کیفری یک مرکز استان محل وقوع جرم با حضور هیئت منصفه موضوع ماده 302 قانون آیین دادرسی کیفری، علنی بودن رسیدگی، مجزا بودن محل نگهداری آنها (موضوع بند الف ماده 6 قانون جرم سیاسی)، ممنوعیت از پوشاندن لباس زندانی (موضوع بند ب ماده 6 قانون جرم سیاسی)، عدم اعمال مقررات ناظر بر تکرار جرم (موضوع بند پ ماده 6 قانون جرم سیاسی)، غیرقابل استرداد بودن مجرمین سیاسی به سایر کشورها (موضوع بند ت ماده 6 قانون جرم سیاسی)، ممنوعیت حبس انفرادی جز در شرایط استثنایی حداکثر به مدت 15 روز (موضوع بند ث ماده 6 قانون جرم سیاسی)، حق ملاقات و مکاتبه با بستگان طبقه اول در طول مدت حبس (موضوع بند ج ماده 6 قانون جرم سیاسی) و حق دسترسی به کتب، نشریات، رادیو و تلویزیون در طول مدت حبس (موضوع بند چ ماده 6 قانون جرم سیاسی) اشاره نمود.

مطلب مرتبط: بررسی صلاحیت دادگاه کیفری یک در رسیدگی به جرائم


08 آذر 1402 996
مقالات دعاوی کیفری
9 ماه قبل 1093
مفهوم جرم زنا مطابق با قانون مجازات اسلامی زنا در لغت به معنای «فسق، فجور و بی‌عفتی» است و در اصطلاح فقه و حقوق به معنای «جماع و آمیزش نامشروع زن و مرد» می باشد. از لحاظ جرم‌شناسی، جرم زنا یکی از جرائم منافی عفت و اخلاق عمومی است که غالباً در خفا صورت می‌گیرد. جرم زنا یکی از جرائم مستوجب حد در قانون مجازات اسلامی می‌باشد که عبارت است از برقراری رابطه جسمی و فیزیکی میان زن و مردی که بین آنها رابطه زوجیت وجود ندارد. برقراری این رابطه جنسی باید به اندازه ختنه‌گاه...
مقالات دعاوی کیفری
6 ماه قبل 736
مفهوم قرار بازداشت موقت علی‌الاصول به منظور تضمین حضور متهم در مراحل مختلف تحقیقات مقدماتی، محاکمه و هم‌چنین اجرای حکم، حسب مورد با توجه به شرایط موجود در هر پرونده یکی از قرارهای تامین کیفری اعم از کفالت، وثیقه، التزام به حضور با قول شرف، بازداشت موقت و ... توسط مقام رسیدگی‌کننده به پرونده (حسب مورد دادیار یا بازپرس) صادر می‌گردد. قرار بازداشت موقت بعنوان یکی از قرارهای تامین کیفری، فی‌الواقع مهم‌ترین و شدیدترین آنها می‌باشد که با صدور آن، آزادی رفت و آمد متهم سلب می‌گردد. بدین جهت وفق بند «ب» ماده 270 قانون...
مقالات دعاوی کیفری
4 ماه قبل 479
جرم اسیدپاشی چیست؟ جرم اسیدپاشی در زمره یکی از خطرناک‌ترین و خشن‌ترین جرائم علیه تمامیت جسمانی افراد می‌باشد که از گذشته تاکنون، به جهت آثار نامطلوب و مخرب آن، مورد توجه مقنن بوده است. در حال حاضر، قانون حاکم در خصوص برخورد با مجرمین این جرم، قانون تشدید مجازات اسیدپاشی و حمایت از بزه‌دیدگان ناشی از آن مصوب 1398 می‌باشد. اسیدپاشی به معنای پاشیدن اسید بر روی انسان زنده است که با ارتکاب فعل مثبت محقق می‌گردد. نکته مهم و قابل توجه آن است که هر چند وسیله ارتکاب و‌ تحقق این جرم، اسید است اما...
مقالات دعاوی کیفری
4 ماه قبل 597
تعریف جرم سیاسی مستنبط از مواد 1 و 2 قانون جرم سیاسی مصوب 1395، جرم سیاسی به ارتکاب جرائمی اعم از توهین یا افترا به رؤسای سه قوه، معاونین رئیس جمهور، وزرا و ... گفته می‌شود که با انگیزه اصلاح امور کشور علیه مدیریت یا نهادهای سیاسی یا سیاست‌های داخلی یا خارجی کشور انجام می‌گیرد بدون آنکه مرتکب جرم، قصد مقابله و ضربه زدن به اصل نظام را داشته باشد. به جرم سیاسی جرم شرافتمندانه نیز می‌گویند چراکه مجرم سیاسی به دنبال منافع شخصی نیست بلکه به دنبال اصلاح و بهبود وضع مملکت است. رسیدگی به...
مقالات دعاوی کیفری
2 سال قبل 2479
بررسی صلاحیت دادگاه کیفری یک در رسیدگی به جرائم دادگاه کیفری یک در تقسیم بندی قضایی، در زمره مراجع رسیدگی نخستین می باشد. مراجع رسیدگی نخستین، مراجعی می باشند که بعد از انجام و تکمیل تحقیقات در دادسرا، پرونده به آنها ارجاع داده شده و اولین مرحله رسیدگی به اتهام متهم را بر عهده دارند که رسیدگی در آنها مسبوق به رسیدگی دادگاه دیگری نمی باشد. دادگاه کیفری یک، دادگاه کیفری دو، دادگاه های نظامی، دادگاه اطفال و نوجوانان و دادگاه انقلاب، مراجع رسیدگی نخستین می باشند. در مقاله حاضر در ارتباط با دادگاه‌ کیفری...
مقالات دعاوی کیفری
3 هفته قبل 15146
قرارهای منع و موقوفی تعقیب کدام‌اند؟ در زمان طرح شکایت کیفری و ارجاع پرونده به دادسرای محل وقوع جرم، با بررسی دادیار یا بازپرس شعبه مربوطه و استماع اظهارات طرفین و هم‌چنین بررسی مدارک موجود در پرونده، اگر عمل ارتکابی جرم باشد و ادله کافی نیز جهت انتساب جرم به متهم وجود داشته باشد، قرار جلب به دادرسی صادر می‌گردد اما اگر عمل ارتکابی، جرم نباشد و یا اینکه ادله کافی جهت انتساب جرم به متهم وجود نداشته باشد، دادیار یا بازپرس پرونده، قرار منع تعقیب صادر می‌نماید. اما در صورت فوت متهم یا محکوم‌علیه،...

افزودن دیدگاه

امتیاز شما :

دیدگاه کاربران

دیدگاهی ثبت نشده است.