ماده ۱۲
قانون آیین دادرسی دادگاه‌های عمومی و انقلاب (در امور مدنی)
دعاوی مربوط به اموال غیرمنقول اعم از دعاوی مالکیت، مزاحمت، ممانعت از حق، تصرف عدوانی و سایر حقوق راجع به آن در دادگاهی اقامه می‌شود که مال غیرمنقول در حوزه آن واقع است، اگرچه خوانده در آن حوزه مقیم نباشد.
مهسا باقری | وکیل پایه یک دادگستریتفسیر ماده 12 قانون آیین دادرسی مدنی:
1- مطابق با ماده 12 قانون آیین دادرسی مدنی، کلیه دعاوی راجع به حقوق عینی غیرمنقول مانند مالکیت، حق انتفاع بر اموال غیرمنقول، حق ارتفاق، حق تحجیر، حق شفعه، دعوای اثبات حق ارتفاق و ... در دادگاه محل وقوع مال غیرمنقول مورد رسیدگی قرار خواهند گرفت. ناگفته نماند که قواعد مربوط به صلاحیت دعاوی غیرمنقول «امری» می‌باشند و افراد امکان تراضی در خصوص صلاحیت دادگاه برخلاف آنچه قانون مشخص کرده است را ندارند.
2- مقنن در طرع دعاوی مرتبط با اموال غیرمنقول شرایطی را وضع نموده است که به‌موجب آن، تمامی دعاوی مرتبط با این اموال مانند دعاوی تصرف، تحویل مبیع، ممانعت از حق و ... می‌بایست در دادگاهی مطرح شوند که ملک در حوزه قضایی آن دادگاه واقع گردیده است. فی‌الواقع محل اقامت خوانده، در این قسم از دعاوی هیچ تاثیری نداشته و دعوا فقط می‌بایست در دادگاه محل وقوع ملک مطرح گردد.
3- دادگاه صالح جهت طرح دعوای اثبات حق ارتفاق (عبور و مرور)، دادگاه محل وقوع ملک است.
4- قواعد مربوط به صلاحیت محلی اصولاً تکمیلی (قابلیت تراضی بر خلاف آن وجود دارد.) است جز در مورد دعاوی راجع به اموال غیرمنقول که قواعد مربوط به آن آمره (خلاف آن قابلیت تراضی را ندارد.) هستند.
5- در صورت تعدد املاک در یک دعوای غیرمنقول، خواهان می‌تواند به دادگاه محل اقامت هر یک از املاک که انتخاب نماید رجوع کند و اقدام به طرح دعوی نماید.
03 آبان 1402
1654
6 ماه قبل
15985
نحوه طرح دعوای الزام به تحویل مبیع
یکی از آثار مهم عقد بیع، الزام فروشنده به تسلیم مبیع (مورد معامله) می‌باشد (وفق بند 3 ماده 362 قانون مدنی). چراکه به محض انعقاد عقد بیع، مشتری، مالک مبیع و فروشنده، مالک ثمن می‌گردد. به همین خاطر، فروشنده نمی‌تواند بدون هیچ علت قانونی، از تسلیم مبیع به خریدار امتناع نماید. حال چنانچه میان طرفین قرارداد، توافقی در خصوص زمان تسلیم مبیع نشده باشد، این تسلیم فوری خواهد بود. قانونگذار در ماده 367 قانون مدنی در تعریف تسلیم بیان داشته است: «تسلیم عبارت است از دادن مبیع به تصرف...
تایید بطلان معامله به جهت در بازداشت بودن مورد معامله
زمانی که ملکی بنا به هر علتی در اداره اجرای ثبت یا هر مرجع دیگری مانند اجرای احکام دادگستری به یکی از جهات قانونی، در بازداشت باشد و علی‌رغم در بازداشت بودن، معامله‌ای نسبت به آن صورت بگیرد، شخصی که مال به نفع او در بازداشت است می‌تواند تقاضای بطلان آن معامله را نماید. فی‌الواقع بازداشت بودن، از موجبات عدم نفوذ و بطلان قرارداد است. مقنن صراحتاً در ماده 56 قانون اجرای احکام مدنی به این موضوع اشاره نموده است. در مقاله حاضر که توسط گروه...
1 سال قبل
4210
نحوه طرح دعوای الزام به تنظیم سند رسمی
زمانی که قراردادی اعم از بیع، صلح، هبه و ... میان طرفین تنظیم می گردد و فروشنده به تعهد خود مبنی بر انتقال رسمی ملک اقدام نمی نماید، خریدار می تواند از طریق دادگاه، الزام وی را به انتقال رسمی ملک بخواهد. بطور معمول طرفین در زمان تنظیم قرارداد، زمان و موعد مشخصی برای تنظیم سند رسمی در دفترخانه پیش بینی می نمایند، اما اگر چنین موعدی هم در قرارداد پیش بینی نشده باشد، با توجه به الزام قانونی به ثبت این معاملات (مستنبط از ماده ۴۶ قانون...
8 ماه قبل
3629
خلع ید چیست؟
یکی از مهم‌ترین دعاوی حقوقی، دعوای خلع ید می‌باشد. اگر فردی بدون داشتن حق قانونی، ملک فرد دیگری را به تصرف خود درآورده باشد، در صورتی که ملک دارای سند رسمی یا دادنامه‌ای مبنی بر اثبات مالکیت باشد، مالک ملک می‌تواند بطرفیت غاصب، دعوای خلع ید را مطرح نماید. هم‌چنین اگر یک ملک مُشاع (ملکی که بیش از یک مالک دارد) در تصرف برخی از مالکین باشد، سایر مالکین می‌توانند برای تخلیه ملک، دادخواست خلع ید را علیه شرکایی که ملک در تصرف آنها است در دادگاه مطرح نمایند. خواهان دعوا، مالک...
4 ماه قبل
8767
دعوای الزام به رفع ممانعت از حق
دعوای ممانعت از حق عبارت است از آنکه شخصی مانع استفاده از حق قانونی شخص دیگری در ملک شود. مستنبط از ماده 159 قانون آیین دادرسی مدنی، دعوای ممانعت از حق به دعوایی گفته می‌شود که طی آن فردی رفع ممانعت از حق انتفاع (حقی است که به موجب آن شخص می‌تواند از عین مالی که متعلق به فرد دیگری است یا مالک مشخصی ندارد استفاده کند) یا ارتفاق (حقی است که فرد در ملک دیگری دارد مانند حق عبور، حق شرب و ...) خود را در ملک...
4 ماه قبل
15670
دعوای الزام به رفع مزاحمت
در دعوای الزام به رفع مزاحمت خواهان دعوا (متصرف ملک) درخواست جلوگیری از مزاحمت کسی را مطرح می‌نماید که نسبت به تصرفات او مزاحم است بدون آنکه شخص مزاحم، ملک را از تصرف وی خارج نموده باشد (مستنبط از ماده 160 قانون آیین دادرسی مدنی). دعوای الزام به رفع مزاحمت، یکی از انواع دعاوی سه‌گانه تصرف می‌باشد (دعاوی تصرف عدوانی، ممانعت از حق و مزاحمت دعاوی سه‌گانه تصرف می‌باشند)، حال اگر کسی بدین ترتیب بدون داشتن مجوز قانونی، مزاحم استفاده دیگری از ملک شود، متصرف می‌تواند دعوای الزام وی به...
12 ماه قبل
10063
نحوه طرح دعوای اثبات مالکیت
مالکیت به معنای حقی است که افراد نسبت به اموال، منافع و دارایی های خود دارند. اثبات مالکیت به معنی تایید حقوق یا ادعای فرد نسبت به مالکیت مال یا اموال وی می باشد. فی الواقع می توان اینگونه بیان نمود که مالکیت، رابطه حقوقی است که میان فرد و یک شیء ایجاد گردیده که قانون آن را معتبر می داند و مالک مال این حق را دارد که هرگونه تصرف معقولی را نسبت به آن مال انجام دهد.
دعوای اثبات مالکیت زمانی در دادگاه مطرح می شود که ملکی...
8 ماه قبل
3310
الزام وراث به تنظیم سند رسمی
زمانی که مبایعه‌نامه‌ای مبنی بر خرید ملک، میان خریدار و فروشنده منعقد می‌گردد، به محض انعقاد عقد بیع، هر یک از طرفین در مقام خریدار و فروشنده، دارای مسئولیت، تکالیف و تعهداتی خواهند بود. در زمره مهم‌ترین تعهدات فروشنده در قبال اخذ ثمن از سوی خریدار، تحویل مبیع به خریدار و متعاقباً انتقال سند رسمی ملک بنام وی می‌باشد. حال اگر در مبایعه‌نامه منعقده میان خریدار و فروشنده، تاریخ مشخصی جهت حضور طرفین در دفتر اسناد رسمی و انتقال سند ملک بنام خریدار تعیین شده باشد اما فروشنده خلف وعده...
8 ماه قبل
9153
دعوای اثبات حق ارتفاق
واژه ارتفاق در لغت بمعنای رفاقت کردن، همراهی کردن و ... آمده است. مطابق با تعریفی که مقنن از حق ارتفاق در ماده 93 قانون مدنی بیان نموده است، حق ارتفاق حقی است برای شخص در ملک دیگری. فی‌الواقع حق ارتفاق حقی است که بر مبنای آن، صاحب ملکی بدلیل اعتبار مالکیت خود، می‌تواند از ملک فرد دیگری استفاده نماید و مالک زمین یا ملکی که صاحب حق ارتفاق از آن استفاده می‌کند، نمی‌تواند مانع او شود. مانند حق عبور از ملک دیگری، حق شرب، حق ناودان، حق حریم و ......
2 ماه قبل
3186
مفهوم دعوای خلع ید
یکی از دعاوی متداول در خصوص اموال غیرمنقول که در محاکم حقوقی بسیار مطرح می‌گردد، دعوای خلع ید می‌باشد که علی‌الاصول، توسط مالک رسمی ملک (صاحب سند رسمی مالکیت)، بر علیه فردی که ملک را بصورت غیرقانونی در تصرف خود دارد، اقامه می‌گردد. دعوای خلع ید در خصوص اموال غیرمنقول مطرح می‌شود. مستند به ماده 12 قانون آیین دادرسی مدنی، دادگاه صالح جهت رسیدگی به دعاوی غیرمنقول، دادگاهی می‌باشد که مال غیرمنقول در حوزه آن واقع شده است حتی اگر خوانده در آن حوزه اقامت نداشته باشد. دعوای خلع ید وفق...
2 ماه قبل
6340
دعوای قلع و قمع مستحدثات و اشجار
قلع و قمع در لغت بمعنای از ریشه کندن و نابود کردن می‌باشد. در اصطلاح حقوقی نیز به همین معنا بکار می‌رود. علی‌الاصول این دعوا زمانی مطرح می‌گردد که متصرف یک ملک، پس از تصرف در ملک دیگری، بدون داشتن مجوز قانونی یا بدون اجازه مالک، اقدام به احداث بنا یا غَرس اشجار می‌نماید. در مقاله حاضر که توسط گروه وکلای عدالت سرا تحریر یافته است، سعی می‌گردد به تفصیل در خصوص نحوه طرح دعوای قلع و قمع مستحدثات و اشجار پرداخته شود.
مطلب مرتبط: نحوه طرح دعوای خلع ید...
2 ماه قبل
435
مفهوم غرامت
مطابق با قوانین و مقررات موجود بالاخص مواد 390 و 391 قانون مدنی، در صورتی که پس از انعقاد عقد بیع میان خریدار و فروشنده، مشخص گردد که مبیع (مورد معامله) مستحق‌للغیر است (بدین معنی که مالک موضوع معامله فرد دیگری به غیر از فروشنده است)، در شرایطی که خریدار نسبت به این موضوع علم و اطلاع نداشته باشد، می‌تواند علاوه بر طرح دعوای اعلام بطلان معامله به جهت مستحق‌للغیر در آمدن مبیع و استرداد ثمن معامله، مطالبه غرامت را نیز مطرح نماید. غرامت به معنای جبران میزان کاهش ارزش ثمن و بازگرداندن...
مفهوم حقوقی دعوای الزام به تنظیم سند رسمی
یکی از دعاوی مهم و کاربردی که به کرات در محاکم حقوقی مطرح می‌گردد، دعوای الزام به تنظیم سند رسمی می‌باشد. زمانی‌که وفق مبایعه‌نامه منعقده میان خریدار و فروشنده، فروشنده اقدام به انجام تعهد قراردادی خویش من‌باب انتقال و تنظیم سند رسمی موضوع معامله به نام خریدار ننماید، خریدار می‌تواند با مراجعه به دادگاه صالح، دعوای الزام به تنظیم سند رسمی را به طرفیت فروشنده مطرح نماید. در مقاله حاضر که توسط گروه وکلای عدالت سرا تحریر یافته است، سعی می‌گردد به تفصیل در خصوص دعوای الزام به...
2 ماه قبل
11743
دعوای اعلام بطلان معامله و دعوای ابطال قرارداد
زمانی که معامله یا قراردادی میان طرفین منعقد می‌گردد و پس از انجام آن معامله، مشخص می‌شود که یک یا بعضی از شروط اساسی در مورد صحت معاملات موضوع ماده 190 قانون مدنی در آن قرارداد رعایت نشده، می‌بایست حسب مورد با توجه به شرایط تنظیم معامله، دعوای اعلام بطلان معامله یا دعوای ابطال قرارداد، مطرح گردد. میان دو دعوای ذکر شده تفاوت‌های بنیادینی وجود دارد که در مقاله حاضر که توسط گروه وکلای عدالت سرا تحریر یافته است، سعی می‌گردد به تفصیل در خصوص تفاوت دعوای اعلام بطلان...
2 ماه قبل
265
مفهوم حقوقی دعوای قلع و قمع مستحدثات
یکی از دعاوی مهمی که در محاکم حقوقی، بطور معمول همراه با دعوای خلع ید یا به صورت جداگانه مطرح می‌شود، دعوای قلع و قمع مستحدثات می‌باشد. این دعوی علی‌القاعده زمانی مطرح می‌شود که متصرف یک ملک، بدون داشتن جواز قانونی و هم‌چنین بدون اجازه مالک ملک، اقدام به ساخت بنا یا غرس اشجار می‌نماید. در این حالت مالک ملک این اختیار قانونی را دارا می‌باشد تا نسبت به طرح دعوای قلع و قمع به طرفیت متصرف در دادگاه صالح اقدام نماید. فلذا خواهان دعوای قلع و قمع،...
1 ماه قبل
2858
مفهوم حقوقی عقد اجاره
به دلالت ماده 466 قانون مدنی، عقد اجاره به عقدی گفته می‌شود که به موجب آن، مستاجر (اجاره‌گیرنده) برای مدت مشخصی، مالک منافع عین مستاجره (مال موضوع عقد اجاره) می‌گردد. تعیین مدت در عقد اجاره، از ارکان اصلی و اساسی این عقد به شمار می‌رود فلذا در صورت عدم تعیین مدت، عقد اجاره باطل خواهد بود. علی‌القاعده ابتدای این مدت، از تاریخ مورد توافق طرفین شروع می‌شود. در صورتی که طرفین عقد اجاره در خصوص شروع مدت عقد، توافقی ننموده باشند، ابتدای آن، از زمان انعقاد عقد محسوب خواهد شد (مستنبط...
4 هفته قبل
217
مفهوم حقوقی اجرت‌المثل ایام تصرف
یکی از دعاوی مهمی که به کرات در محاکم حقوقی مطرح می‌گردد، دعوای مطالبه اجرت‌المثل ایام تصرف می‌باشد. این دعوا ممکن است به تنهایی مطرح شده و یا همراه یا خواسته‌های دیگر مانند خلع ید و ... مطرح شود. دعوای مطالبه اجرت‌المثل ایام تصرف علی‌القاعده زمانی مطرح می‌شود که فردی بدون داشتن مجوز قانونی و یا بدون قرارداد، از ملک متعلق به دیگری استفاده نموده باشد. در این‌صورت مالک ملک می‌تواند دعوای مطالبه اجرت‌المثل ایام تصرف را به طرفیت متصرف مطرح نماید. زمانی که خواهان دعوا (مالک) دادخواست مطالبه اجرت‌المثل ایام...
4 هفته قبل
2564
مفهوم حقوقی تجویز تجدید بنا
مطابق با موازین و مقررات قانونی موجود و هم‌چنین نظریات متخصصین در امور ساختمانی، هر مقدار که عمر ساخت یک ساختمان افزایش پیدا کند، ساختمان دچار فرسودگی می‌گردد و این امر دارای تبعاتی من‌جمله ایجاد خطرات و لطمات جانی و مالی برای ساکنین آن ساختمان خواهد بود. با افزایش زندگی شهرنشینی، تعداد آپارتمان‌ها افزایش پیدا نموده و افراد با سلایق مختلف و متفاوت در ساختمان‌ها، در کنار یکدیگر زندگی می‌کنند. در شرایطی که عمر مفید ساختمان به اتمام رسیده و نیاز به تجدید بنا داشته باشد، چنانچه تمامی مالکین به...
3 هفته قبل
3671
نحوه طرح دعوای الزام به فک رهن
در جامعه کنونی، وثیقه قرار دادن املاک در نزد اشخاص یا در بانک جهت دریافت تسهیلات و هم‌چنین تضمین بازپرداخت آن، معمول‌ترین دلیل به رهن گذاردن املاک می‌باشد. بنابراین افراد در مقابل اخذ وام از بانک، ملک خود را در رهن قرار دهند. عقد رهن به عقدی گفته می‌شود که طی آن، مدیون (بدهکار) مالی را برای وثیقه به داین (طلبکار) می‌دهد، به رهن‌دهنده، راهن و به طرف دیگر او مرتهن گفته می‌شود (مستنبط از ماده ۷۷۱ قانون مدنی). در زمانی که عقد رهنی میان طرفین منعقد می‌گردد و...
افزودن دیدگاه
دیدگاه کاربران