شرایط تبدیل تامین در مرحله اجرای حکم کدام است؟

تبدیل تامین به چه معناست؟

تامین عبارت است از اقدامی که بنا به درخواست خواهان جهت توقیف اموال منقول یا غیرمنقول خوانده صورت می‌گیرد. فی‌الواقع تامین، اقدامی است احتیاطی در راستای جلوگیری از تلف شدن حقوق خواهان دعوا. تبدیل تامین در مرحله اجرای حکم بمعنای بازداشت مال به جای مال دیگری که سابقاً بازداشت شده است، می‌باشد. بدین صورت که درخواست‌کننده تبدیل تامین، مال یا اموالی را معرفی و درخواست می‌نماید که این مال یا اموال، بازداشت شود و به جای آن، مال یا اموال بازداشت شده آزاد گردند. در مقاله حاضر که توسط گروه وکلای عدالت سرا تحریر یافته است، سعی می‌گردد به تفصیل در ارتباط با شرایط تبدیل تامین در مرحله اجرای حکم مطابق با ماده 53 قانون اجرای احکام مدنی پرداخته شود.

مطلب مرتبط: مراحل اجرای حکم در دادگاه حقوقی به چه صورت می‌باشد؟

شرایط تبدیل تامین در مرحله اجرای حکم

مطابق با قانون آیین دادرسی مدنی، قانونگذار تبدیل تامین را در ماده 124 قانون آیین دادرسی مدنی در مبحث تامین خواسته پیش‌بینی نموده است که در مقاله «شرایط تبدیل تامین در تامین خواسته چیست؟» مفصلاً بدان پرداخته‌ایم که از موضوع بحث مقاله حاضر خارج است. مقنن تبدیل تامین را در زمان توقیف اجرایی در واحد اجرای حکم نیز مورد نظر قرار داده است. مستند به ماده 53 قانون اجرای احکام مدنی، چنانچه در قبال محکوم‌به مالی از محکوم‌علیه توقیف شده باشد، وی می‌تواند یک‌بار تا پیش از شروع به عملیات راجع به فروش (پیش از فرستادن آگهی مزایده برای انتشار در روزنامه)، درخواست تبدیل مالی را که توقیف شده است به مال دیگری بنماید مشروط بر اینکه مالی که پیشنهاد می‌شود از حیث قیمت و سهولت‌ فروش از مالی که قبلاً توقیف شده است کمتر نباشد. محکوم‌له نیز می‌تواند یک‌بار تا قبل از شروع به عملیات راجع به فروش درخواست تبدیل مال توقیف شده را بنماید.

اگر تبدیل تامین در مرحله اجرای حکم بنابه درخواست محکوم‌علیه باشد دو حالت قابل تصور است: الف- چنانچه مال بازداشت شده عین مورد ادعای محکوم‌له باشد (مانند یک دستگاه اتومبیل)، جهت تبدیل تامین، محکوم‌علیه نیاز به رضایت محکوم‌له دارد. ب- چنانچه مال توقیف شده عین معین مورد ادعای محکوم‌له نباشد (کلی فی‌الذمه باشد.)، در این‌صورت محکوم‌علیه زمانی مجاز به تبدیل تامین است که مال جدیدی که معرفی شده از حیث ارزش و سهولت فروش کمتر از مال سابق نباشد (تا پیش از شروع عملیات فروش- منظور از پیش از شروع عملیات فروش در ماده 53 قانون اجرای احکام مدنی تا پیش از فرستادن آگهی مزایده برای انتشار در روزنامه است.). در صورتی که تقاضای تبدیل تامین به وجه نقد و اوراق بهادار به میزان مال مورد توقیف شده باشد، دادگاه مکلف به پذیرش است، اما اگر محکوم‌علیه مال دیگری معرفی نماید، در این فرض است که دادگاه باید موضوع را از حیث قیمت و سهولت فروش بررسی کند.

جهت تبدیل تامین در مرحله اجرای حکم لازم به توضیح است که:

اولاً) در اجرای احکام نیز تبدیل تامین ممکن است، حتی اگر مالی که برای تبدیل معرفی می‌شود شرایط لازم را نداشته باشد (شرایط مندرج در ماده 53 قانون اجرای احکام مدنی)، به شرط آنکه با توافق طرفین صورت پذیرد.

ثانیاً) در مرحله اجرای حکم نیز محکوم‌له و هم‌چنین محکوم علیه می‌توانند مال بازداشت شده را به مال دیگری تبدیل نمایند.

ثالثاً) در مرحله اجرای حکم نیز محکوم‌علیه می‌تواند مال بازداشت شده را تبدیل به وجه نقد یا اوراق بهادار نماید.

بیشتر بخوانید: نحوه رفع بازداشت مال توقیف شده در اجرای احکام

مرجع صالح جهت درخواست تبدیل تامین در مرحله اجرای حکم

درخواست تبدیل تامین تا زمانی که پرونده اجرایی تشکیل نشده است مستند به ماده 125 قانون آیین دادرسی مدنی با دادگاه است (دادگاه صادرکننده حکم)، پس از تشکیل پرونده اجرایی، مستند به ماده 53 قانون اجرای احکام مدنی تبدیل تامین با قسمت اجرای احکام خواهد بود حتی اگر اموالی که درخواست تبدیل آن می‌شود در اجرای قرار تامین خواسته و دستور موقت بازداشت شده باشد، واحد اجرا نسبت به درخواست تبدیل تامین رسیدگی می‌کند. لذا نسبت به درخواست تبدیل تامینی که بعد از تشکیل پرونده اجرایی و تا قبل از عملیات اجرایی فروش (پیش از فرستادن آگهی مزایده برای انتشار در روزنامه) مطرح می‌گردد، قسمت اجرا تصمیم‌گیری می‌نماید. تصمیم واحد اجرای احکام مدنی راجع به تبدیل تامین قابل اعتراض در دادگاه صادرکننده اجرائیه می‌باشد.

نکته دیگر آنکه قانونگذار بدان علت دادگاه صادرکننده اجرائیه را صالح به رسیدگی به این اعتراض دانسته است که در اغلب موارد، اموال معرفی شده برای بازداشت، در همان حوزه قضایی دادگاه صادرکننده اجرائیه، قرار دارند که حکم نیز تحت نظر همان دادگاه، اجرا می‌گردد اما اگر مال در حوزه قضایی دیگری با اعطای نیابت بازداشت شده باشد، می‌بایست پذیرفت که درخواست تبدیل تامین، باید به قسمت اجرای دادگاه صادرکننده اجرائیه داده شود که حکم نیز تحت نظر همین دادگاه اجرا می‌گردد.

امیدواریم مطالب برای شما مفید بوده باشد. لطفا مطالب را با دوستان خود به اشتراک بگذارید و با امتیاز دادن به مطالب، ما را در جهت بهبود و تولید هر چه بیشتر مطالب یاری فرمایید. همچنین می توانید نظرات یا سوالات خود را در بخش دیدگاه ها مطرح نمایید در اسرع وقت به سوالات شما پاسخ داده خواهد شد.