عواقب قانونی ترک منزل توسط همسر
عواقب قانونی ترک منزل مشترک
همین که نکاح به درستی واقع شود، حقوق و تکالیفی برای زن و شوهر ایجاد می شود که حقوقدانان از آن به «آثار نکاح» تعبیر می کنند (مستنبط از ماده 1102 قانون مدنی). آثار حقوقی نکاح شامل دو بخش مالی و غیرمالی است. یکی از آثار غیرمالی نکاح، لزوم زندگی مشترک زوجین با یکدیگر است. اگر هر یک از زن یا شوهر، بدون وجود عذرموجه قانونی، به اختیار خود، منزل مشترک را ترک نمایند، این عمل برای هر یک از آنان تبعات قانونی خاص خود را در پی خواهد داشت. در این مقاله سعی می گردد در مورد عواقب قانونی ترک منزل توسط زوجین به تفصیل توضیح داده شود.
بیشتر بخوانید: نفقه چیست و در چه صورتی به زن نفقه تعلق می گیرد؟
ترک منزل توسط زوجه (زن)
مطابق با قانون حمایت خانواده و هم چنین قانون مدنی، زن ملزم است که در منزلی زندگی کند که همسر او تعیین می نماید مگر اینکه اختیار تعیین مسکن به موجب قرارداد دیگر، به زن داده شود. در این صورت مرد مکلف است در منزلی که زن تعیین می کند سکونت نماید. (مستند به ماده 1114 قانون مدنی).
وفق ماده فوق مشخص می گردد که زن اگر اختیار تعیین مسکن را نداشته باشد، موظف است که در منزلی زندگی کند که شوهر او تعیین می نماید. بنابراین، زنی که بدون داشتن عذرموجه و هم چنین بدون اجازه همسر خود، منزل مشترک را ترک نماید، ناشزه محسوب می شود و نفقه به او تعلق نمی گیرد. اما اگر زندگی زوجه با همسر خود، ضررهای جسمی یا روحی و ... در پی داشته باشد، مطابق با قانون او می تواند ترک منزل نماید و ناشزه نیز محسوب نمی شود و نفقه او در این حالت بر عهده شوهر او می باشد (ماده 1115 قانون مدنی). به موجب ماده 1115 قانون مدنی، همین که زن بیم معقولی از ضرر داشته باشد، ضرری که نمی توان عادتاً تحمل کرد مانند اینکه مرد زن خود را شکنجه دهد یا ...، می تواند منزل شوهر را ترک کند. در این صورت هر یک از زن و شوهر جهت تعیین تکلیف و مطالبه حقوق خود می توانند به دادگاه خانواده مراجعه نمایند. اگر زن در دادگاه ضرر معقول و غیر قابل تحمل را ثابت کند، نه تنها دادگاه او را مجبور به بازگشت به منزل شوهر نمی کند بلکه نفقه وی نیز با شوهر خواهد بود. در ارتباط با اثر خوف ایجاد ضرر بر دعوای الزام به تمکین شعبه 47 دادگاه تجدیدنظر استان تهران طی دادنامه شماره 9409970224702135 مورخه 19-12-1394 بیان داشته است: «صرف خوف ضرر بدنی، مالی یا شرافتی که دقیقا مرحله ای قبل از قطعیت ضرر موصوف است؛ از موجبات موجهه عدم تمکین زوجه از زوج می باشد.»
مطلب مرتبط: ترک انفاق چیست؟ ضمانت اجرای نفقه زن
ترک منزل توسط زوج (مرد)
مطابق با قانون مدنی و قانون حمایت خانواده، ترک منزل بدون وجود عذرموجه، توسط مرد، عواقبی را در پی خواهد داشت. از عمده عواقب ترک منزل توسط شوهر که مربوط به عسر و حرج و سخت شدن دوام زندگی زناشویی برای زن و موجب مشقت شدید و غیرقابل تحمل است، می توان به موارد ذیل اشاره نمود:
1- یکی از مواردی که به زن این حق را می دهد که دادخواست طلاق بدهد این است که اگر شوهر در طی یک سال، بدون وجود عذر موجه، ٦ ماه متوالی یا ٩ ماه متناوب، منزل خود را ترک نماید، زن به اصطلاح، در «عسر و حرج» قرار گرفته و می تواند دادخواست طلاق را تقدیم دادگاه خانواده نماید (وفق تبصره 1 ماده 1130 قانون مدنی). قانونگذار با وضع ماده فوق درصدد است از تضییع حقوق زن تا حدی جلوگیری نماید چراکه با ترک منزل توسط شوهر، ادامه زندگی زناشویی برای زن را غیرقابل تحمل می کند.
مطلب مرتبط: نحوه طرح دعوای طلاق به درخواست زوجه به جهت عدم پرداخت نفقه
2- در صورتی که مردی، نفقه همسر خود را با وجود تمکین او و داشتن توان مالی کافی، پرداخت نکند، به حبس تعزیری درجه شش محکوم می شود (مستند به ماده 53 قانون حمایت خانواده). ماده 53 قانون حمایت خانواده مصوب 1391 که موجب نسخ ماده 642 قانون مجازات اسلامی گردیده است ضمانت اجرای کیفری عدم پرداخت نفقه زوجه می باشد. لازم به توضیح است که مراد از نفقه همسر در ماده 53 قانون حمایت خانواده، نفقه حال زوجه است نه نفقه گذشته وی.
3- یکی دیگر از عواقب ترک منزل مشترک توسط شوهر آن است که زن مستند به ماده 1029 قانون مدنی و در صورت غیبت شوهر بیش از چها رسال می تواند از دادگاه درخواست کند او را طلاق دهد. در این وضعیت رعایت ماده 1023 قانون مدنی الزامی است چراکه دادگاه هنگامی می تواند حکم طلاق صادر نماید که پس از دریافت درخواست طلاق از جانب زن در یکی از جراید محل و یکی از روزنامه های کثیرالانتشار تهران سه دفعه متوالی هر کدام به فاصله یک ماه آگهی کند و اشخاصی را به ممکن است از غایب اطلاعی داشته باشند دعوت نماید که اگر از زوج خبری دارند به اطلاع دادگاه برسانند. هرگاه یک سال از تاریخ نشر اولین آگهی بگذرد و حیات غایب ثابت نشود، دادگاه حکم طلاق را صادر می کند. لذا نظر به مواد 1029 و 1023 قانون مدنی، پیش از گذشتن حداقل 5 سال از تاریخ آخرین خبر غایب، دادگاه نمی تواند حکم طلاق به علت غیبت شوهر صادر نماید.
امیدواریم مطالب برای شما مفید بوده باشد. لطفا مطالب را با دوستان خود به اشتراک بگذارید و با امتیاز دادن به مطالب، ما را در جهت بهبود و تولید هر چه بیشتر مطالب یاری فرمایید. همچنین می توانید نظرات یا سوالات خود را در بخش دیدگاه ها مطرح نمایید در اسرع وقت به سوالات شما پاسخ داده خواهد شد.
مطالب مرتبط
مصادیق عسر و حرج زوجه
عسر و حرج زوجه عسر و حرج در معنای لغوی به معنی سختی و مشقت می باشد و در اصطلاح حقوقی، عسر و حرج به معنای این است که گاهی اوقات ممکن است زن در شرایطی قرار بگیرد که ادامه زندگی زناشویی برای او با دشواری های زیادی روبرو گردد. اصطلاحاً در این شرایط می گویند که زن، در عسر و حرج قرار...
طلاق به درخواست زن به جهت غیبت شوهر بیش از چهار سال
طلاق به درخواست زن به جهت غیبت شوهر بیش از چهار سال فقهای اسلامی در برخی از موارد به زوجه (زن) اجازه داده اند که از دادگاه تقاضای طلاق نماید. در روایات مختلف آمده است که تخلف شوهر از انجام وظایف قانونی محوله مانند پرداخت نفقه،
افزودن دیدگاه
دیدگاه کاربران
شهرام شریعت پور
محمد علوی